Заметки отдела рукописей и редких книг о процессе изучения рукописи Мингазутдина Джабали.
«Мингазутдин Джабали, как образованный религиозный деятель, в своём
труде «Таварих-и Булгария ва татария» особое внимание уделил такому событию, как принятие ислама жителями Волжской Булгарии.
Основываясь на древние рукописные источники, он стремился
проанализировать и обосновать трёхэтапность принятия ислама в Булгарском государстве (эпоха пророка Салиха, период правления и походов Александра Македонского и приход в Поволжье сахабов в 9 год по хиджре).
Он пишет, что проживавшие на территории Волжской Булгарии такие
народы, как чуваши, черемисы, мордва, удмурты были раньше мусульманами, которые только после распада Казанского ханства отошли в язычество.
______________
Минһаҗетдин Җәбәли, үзе дә тирән белемле дин әһеле буларак, «Тәварихы Болгарийә вә татарийә» әсәрендә Болгар дәүләтендә яшәүчеләрнең ислам динен кабул итү вакыйгасына зур әһәмият биргән. Ул борынгы язма чыганакларга нигезләнеп, Болгар дәүләтенең хак Аллаһы Тәгаләгә иман китерүенең өч дулкын рәвешендә булганын (Салих пәйгамбәр вакытында, Искәндәр Зөлкарнәйн тарафыннан һәм һиҗри 9 елда сахабаларның Идел буена килүенә бәйләп) фаразлаган һәм дәлилләргә омтылган. Идел буе Болгар дәүләтендә яшәгән халыклардан чувашлар, чирмешләр, мордвалар, удмуртларның да әүвәл мөселман булганлыгын, Казан ханлыгы җимерелгәннән соң гына аларның мәҗүсилеккә күчкәнен тасвирлаган.»