Һүҙем – Рәсәй Федерацияһының мәғариф алдынғыһы, Башҡортостандың атҡаҙанған уҡытыусыһы, “Башҡортостандың йыл уҡытыусыһы-2001” конкурсында Гран-при яулаусы, “Башҡорт теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы-2002”, “Рәсәй Федерацияһының иң яҡшы уҡытыусыһы-2007” конкурстары лауреаты Мәүлиә Мансурова хаҡында. “Ике айлыҡ ҡына сағымда өләсәйем, үҙен ҡунаҡҡа алып бармағандары өсөн атайым менән әсәйемә үпкәләп, мине сәңгелдәктән алып, урындыҡта ятҡан мендәргә һелтәгән. Йәнәһе, шулай ризаһыҙлығын белдерә... Уны ла аңларға була, сабый бәүетеп, өйҙә ултырып ҡалғыһы килмәгәндер инде. Йомшаҡ мендәргә эләкмәгәнмен шул... “Шап” итеп ҡаҡ иҙәнгә барып төшкәнмен! Шуның арҡаһында бер аяғыма ауырыраҡ баҫырға тура килгән. Ике яҡ та аҙаҡ үкенгәндер, әммә ололарҙың ваҡытында аңлаша алмауы арҡаһында, миңә һәр яңы аҙымды яһау өсөн көс, ныҡлы ихтыяр, түҙемлек талап ителде. Һул аяҡ ауыртҡас, уңына күберәк көс төшә. Хоҙай ҡушыуылыр инде... Яҙмышыма һис кенә лә үкенмәйем. Шул ырғытылғандан алып үҙ ғүмеремдә аҙ бәргеләнмәнем... Тормош гел бәүелер сәңгелдәк түгел шул... Бар шыма юлдары, бар соҡор-саҡырҙары, бар аҙым яһамаҫ борон кире аяғыңды урынына ҡуйҙыртыр мәлдәре...” – ти, тормош тураһында фәлсәфәүи уйҙары менән уртаҡлашып, Мәүлиә Фәрит ҡыҙы. Эйе, шул көндән был ҡыҙға башҡа балаларға ҡарағанда иғтибар нығыраҡ бүленә, ул өс өләсәһенең оло хәстәренә күмелә. Шул хәтлем илгәҙәк бала була Мәүлиәбеҙ. Мәктәпкә ата-әсәләр йыйылышына килгән әсәһе биш айлыҡ ҡыҙын иҙәнгә баҫтырған икән, Мәүлиә атлаған да киткән. Бәләкәйҙән аэробика, гимнастика менән шөғөлләнә ул. Мөслихә, Зөләйха өләсәләре ейәнсәрен гел сәмләндерер булған. Бөгәренә төшөп торған толомон көл һелтәһе менән йыуған. IV класта шәл суғына ут тоҡанып, саҡ янып үлмәй ҡала. Белоретҡа лицей-интернатҡа уҡырға бара. Яңынан IV класҡа ултыртабыҙ тигәстәр, өләсәһе кире барып ала. Машина башында кузовта ҡайтып барғанда, йәшен ата. Йөрәгенә массаж эшләп саҡ алып ҡалалар. Арҡаһы йомро булып күперсеп сыға. VII класта саҡта, Өскүлдә һыу ингәндә, берәү аяғынан ҡосаҡлап, ебәрмәгән һымаҡ була, йөҙөп китә алмай ыҙалай, саҡ батмай ҡала. Үҙ һүҙле булыуы атаһы яғынан килә. VIII класта интернатта ятып уҡый. Һыуыҡ үткәреп ауырып, һигеҙ ай дауаханала ята. Бурһыҡ майы, яңы һауылған һөт эсеп шәбәйә. Ике йыл һайын Хоҙай уға һынамаҡҡа бер ауырыуын ебәреп тора. Көслө ихтыярлы ҡыҙ ҡаршылыҡтарҙы еңә килә. Бер тапҡыр ғына, әллә күлгә батайым да ҡуяйыммы икән, тип уйлап ҡуя. Шулай ҙа был уйын еңергә көс таба. Йүргәк исеме Йомабикә була. Гел малайҙар эшен башҡара. Тиҙәк түгеү, ҡар көрәү, һыу ташыу... Бер урынға һигеҙ кеше дәғүә иткән конкурста ҡатнашып, БДУ-ға уҡырға инә. Уға уҡыу еңел бирелә. “1931 йылда олатайымды “халыҡ дошманы” тип алып китәләр. Ул һатыусы була. 100 литр кәрәсинде халыҡҡа яҙып таратҡан. Шуны өҫтөнә сығарып, өйөн һаттыртып түләткәндәр һәм төрмәгә япҡандар. Өләсәйем биш бала менән тороп ҡала. Шепшәгә (ҡыҫҡысҡа) тиклем сығарып һатҡандар. 86 йәшкә тиклем өләсәйем салғы менән бесән сапҡан, тире эшкәртеп, толоп теккән”, – тип ҡәҙерле кешеләренең яҙмышын бәйән итте Мәүлиә Мансурова. Атаһы Бөйөк Ватан һуғышында уҡсы була. “Халыҡ дошманы”ның улы тип, уны командирҙар курсына уҡырға ебәрмәгәндәр. Мәүлиә Фәрит ҡыҙы педагогик практиканы Дәүләкәндә үтә. Шәрифә Тимерғазина дәресенә юғары баһа бирә. “Уҡытыусы булып тыуғанһың!” – тип дәртләндереп ебәрә. Атаһы менән әсәһе матур йырлаған, өҙҙөрөп мандолинала уйнаған. “Уҡытыусының бәхете – балаларҙа, уларҙың рәхмәтле йөҙөндә. Уҡыусыларың кешелекле булып үҫә, эшкә өйрәнеп, матур тормош көтә икән – минең өсөн оло шатлыҡ”, – ти тәжрибәле педагог. 1992-1993 йылдарҙа Башҡорт дәүләт педагогия университетының психология бүлегендә белем алыу Мәүлиә Фәрит ҡыҙына донъяны икенсе яҡтан аса. – Кешегә кәрәклегеңде, файҙаңды белеп һөйөнәһең. Изгелек эшләгәс, рәнйергә ярамай. Һәр сығышымдан һуң “телеңдең ҡөҙрәте бар” тип рәхмәт белдереүселәр күп. 1996-1997 йылдарҙа дин серҙәренә төшөнә башланым. Хаҡ Тәғәлә яҙған яҙмышты һәр кемебеҙ күрә. Х класта, Мораҡайға концерт ҡуя барғаныбыҙҙа, Яйҡарға етәрәк ҡәҙер төнө асылыуына шаһит булдым. Ниндәйҙер эш башҡарам да аҙағынан ҡыуанып ҡарап торам. Кер йыуып элгәс, елберҙәп кибеп торған керҙәремә ҡарап һөйөнәм. Хоҙай һағы аҫтында булыу ҡеүәт, көс бирә. Аламаға аламалыҡ йәбешә, күңелдән аламалыҡты бөтөрөргә тырышам. Бер “рәхмәт” мең бәләнән ҡотҡара, – ти тәжрибәле педагог. Мәүлиә Фәрит ҡыҙы өсөн йәш айырмаһы юҡ, йәштәр менән дә, ололар менән дә бик тиҙ уртаҡ тел таба. Уның кәңәштәре, тормош аҡылы күптәр өсөн һабаҡ булырлыҡ. Бына ҡайһы бер фекерҙәренә генә күҙ һалайыҡ әле: “Күҙгә эленмәгәндәрҙе берәү ҙә һөйләмәй, һөйләйҙәр икән, тимәк, күҙгә күренәһең, һөйләрлек ерең бар. Абруй – үҙебеҙҙән. Балалар менән йәнле аралашыу – әҙер материалдан шәхес тәрбиәләү ул. Тәрбиә – өҙөклөгө булмаған процесс. Бармаҡтарҙың да боролошон көйләр кәрәк бит. Замандан артта ҡалырға ярамай”. Мәүлиә Мансурова дәрес үткәргәндә халыҡ педагогикаһы менән халыҡ медицинаһына таяныуҙы үҙ итә. Әле булһа уҡый, үҙ өҫтөндә эшләүҙән, үҫешеүҙән туҡтамай ул. Мин үҙем дә һәр ваҡыт Мәүлиә Фәрит ҡыҙынан алған һабаҡтарға таянам. Шундай педагог менән бергә эшләгән йылдарҙы йыш ҡына һағынып иҫкә алам. Ҙур рәхмәт, оло йөрәкле уҡытыусым! Зөһрә ҮТӘҒОЛОВА Белорет районы.