Bugun Anton Pavlovich Chexov ijodidagi eng ma'lum va ma’shxur asarlaridan biri “Olcha bog`i” asari haqida biroz ma’lumot berib o’taman. Bu asar 19 asrning eng iqtidorli yozuvchilaridan birining ijodiy faoliyatiga yaqindan nazar solish uchun ajoyib imkonni beradi va mening fikrimcha, bu kitobni o’qimay siz bu yozuvchi ijodi haqida to’liqroq bila olmaysiz.
Ushbu asar, nafaqat rus adabiyotining durdonalaridan biri, balki u butun dunyo bo’ylab ham juda mashxur hisoblanadi. Ushbu asar orqali siz, personajlar orasidagi munosabatlarni chuqurroq tushunishingiz, turli xil vaziyatlarda turli xil yo’llarni tutgan insonlarning taqdirini chetdan kuzatib analiz qilib borishingiz mumkin.
Bu asar qisqa yozilgan, lekin Chexov ijodining eng baland cho’qqilarida turadi. Chexov bu ishini 1903- yilda tugatgan, keyingi yil esa ushbu drama asosidadi pyesalar teatrlarda qo’yilgan.
Bu asar o’zining realligi va juda chuqur psixologik ta’siri tufayli o’quvchilar tomonidan juda yaxshi kutib olindi. Ushbu dramaning bunday zo’r chiqishining sababi esa, bu asarni yozish fikri Chexovda yozilishidan ancha vaqt avval, 1901- yilda Chexovning ayoli Kippler- Chexova tomonidan berilgan edi.
Bahor, hammayoq yam- yashil, bog’da olchali daraxtlar gullagan. Lekin, bu bog’ tez orada qarzlar tufayli sotilishi kerak edi. Oxirgi 5 yil davomida Ravenskaya va uning 17 yoshli qizi Anya chet elda yashagan. Bu davrda esa, bog’ning egasi Ravenskayaning akasi Ranevskiy Leonid Andreevich Gayev va uning asrandi 24 yoshli qizi Varyaga qolgan edi. Ravenskayaning ishlari yaxshi emas, uning qarzlari borgan sari oshib boradi va tez orada bu bog’ ham qo’ldan ketishi aniq. Lyubov Andreyevna doimo pul bilan to’lib- toshgan, lekin 6 yil avval uning birinchi eri ichkilik ortidan vafot etadi. Keyinchalik esa, uning kichkina o’g’li Grisha daryoga cho’kib o’ladi. Shu sababli u bu narsalarni ko’tara olmay, chet elga yashash uchun ketadi.
Asarning boshlang’ich syujeti aynan mana shundan iborat. Ushbu so’zlardan ham ko’rib turibsizki, asarning boshlang’ich qismining o’ziyoq tragediya. Lekin eng qizig’I, Chexov “Olcha bog’i”ni xuddi komediyaviy janrda yozishni o’ylagan. Lekin, keyinchalik rejissorlar, aktyorlar komediyani tragediya deb ko’rsatishni ma’qul ko’rishgan va bu asar tragediya- hayotning og’ir dramasiga aylangan. Bunday o’ziga xoslik, asarning janrini ham o’zgacha – tragikomediya kabi bo’lishini belgilab berdi.