Melankolik depresyon;
MDD (majör depresif bozukluk) sınıfında yer alır. APA (Amerikan Psikiyatri Birliği) tarafından kabul edilen tanımına göre kendi başına bir depresyon türü olmayıp, majör depresyon rahatsızlığının bir alt tipidir.
Majör depresyon ise; yoğun ve kalıcı umutsuzluk, üzüntü gibi duygularla kendini gösteren bir akıl sağlığı sorunudur. Bozukluk, İlişkiler, iş ve okul başta olmak üzere hayatın pek çok alanını olumsuz etkiler.
Davranış ve duygu durum bozukluklarına ilâveten uyku ve iştah gibi fiziksel işlevlerin de etkilenmesine yol açabilmektedir. Majör depresyonda olan bir kişi eskiden yaptığı etkinliklerden artık keyif almamaya başlar.
İçindekiler [Gizle]
Melankoli Hâli ve Melankolik Depresyon Arasındaki Fark Nedir?
Melankolik ruh hâli gelip geçicidir. Hayattan zevk almamak, keder ve üzüntü herkesin zaman zaman yaşadığı bir durumdur.
Fakat bu; sürekli hâle gelmişse, tüm duygu ve düşünceleri esir almışsa melankolik depresyondan söz edilmektedir.
Kişinin bütün hayatında anlamsızlık duygusu hâkimse, bu durum melankolik depresyon kapsamında uzman yardımı almayı gerektirir.
İlginizi Çekebilir Teste Başla -> Beck Depresyon Testi
Melankolik Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Melankolik depresyon belirtileri kişiden kişiye göre değişir. Bu depresyon türünde çoğu zaman majör depresyon belirtilerine rastlanır.
Onları şöyle sıralayabiliriz:
- Ölüm hakkında düşünmek,
- İntihar hakkında konuşmak,
- Psikomotor ajitasyon veya retardasyon,
- Kendini güçsüz ve âciz hissetmek,
- Bir şeyleri hatırlamakta, karar vermekte, konsantre olmakta güçlük,
- İntihar girişimi,
- Vücut hareketlerinin değişmesi (Örneğin tik oluşumu),
- Aşırı uyumak veya uykusuzluk çekmek.
- Çok yemek ya da iştahın kapanması,
- Huzursuz ve endişeli ruh hâli,
- Yorgunluk, enerji eksikliği,
- Önceden zevk aldığı aktivitelere karşı ilgisini kaybetmek,
- Yoğun üzüntü,
- Gündelik hayatta olağan durumlara karşı ilgi kaybı.
Bunlara ek olarak şunlar da melankoli belirtileri listesine dâhil edilmektedir:
- Aşırı derecede suçluluk duygusu,
- Belirgin kilo kaybı,
- Değersiz ve umutsuz hissetmek,
- Olumlu olay ve haberlere karşı tepkisizlik,
- Şikâyetlerin sabah kötüleşmesi.
Psikotik özellikler taşıyan majör depresyon hastaları melankolik depresyon belirtileriyle daha sık karşılaşır.
Melankolik İnsan Özellikleri Nelerdir?
Melankolik insanların özellikleri şöyle ifade edilebilir:
- Bir insana, bir yere bağlanmakta, topluma karışmakta zorlanmaktadır.
- Diğer insanlar gibi olmakta ve onlarla iyi ilişkiler kurmakta güçlük çeker.
- Mükemmeliyetçidir.
- Derin, ciddi ve içe dönüktür.
- Hatalarını görmekte güçlük çeker. Her şeyi kusursuz yapmayı hedefler.
- Cesareti azdır.
- Hayattan pek keyif almaz.
- Başkalarının kusurlarını kendilerine dert edinir.
- Amaca yönelik, yüksek standartlarına ulaşabilmek için sürekli çabalayan bir kişiliktir.
- Prensiplerine fazlasıyla düşkündür.
- Hep kendini haklı görür.
- İdealleri yüksekte seyreder.
- Çabuk sinirlenir.
- Öğreten adam psikozu görülmektedir.
- Mutluluğu geçmişte arar.
Tanısı Nasıl Konur?
Bir hasta melankoli ve depresyon belirtileri gösteriyorsa teşhis ‘majör depresif bozukluk’ şeklindedir. Bu tanıyı koyabilmek için doktor kişiye bazı sorular yöneltir.
Melankolik depresyon testi diye özel bir test yoktur. Aşağıdaki sorularla kişinin melankolik özellikler taşıyan özellikleri tespit edilmektedir.
- Odaklanmakta sıkıntı yaşıyor musun?
- Bir zamanlar yaptığın şeyler sana artık haz vermiyor mu?
- Günlük rutininde herhangi bir değişiklik var mı?
- Sıradan bir gün senin için nasıl geçiyor?
- Uyku düzenin değişti mi?
- Semptomların gün içinde ağırlaşıyor mu?
- Yataktan kalkmakta ve güne başlamakta zorluk çekiyor musun?
Melankolik Depresyon Tedavisi Nasıl Olur?
Tedavide melankolik depresyon ilaçları olarak SSRI yani seçici serotonin geri alım inhibitörü kullanılmaktadır.
Bunlara şu ilaçları örnek gösterebiliriz:
- Paxil (paroksetin),
- Celexa (sitalopram),
- Prozac (fluoksetin).
Ayrıca melankolik özelliklerle karakterize MDD için monoamin oksidaz inhibitörleri kullanılmaktadır.
Öte yandan
- Serotonin-norepinefrin
- Geri alım inhibitörleri
- Effexor (Venlafaksin)
melankolik depresyonun tedavisi için yararlanılan ilaçlardan biridir.
Bunlar beyinde norepinefrin ve serotonin parçalanmasının önlenmesine yardım eder.
Bazen antidepresanın etkinliğini artırabilmek için Aripiprazol (Abilify) ilacından da faydalanılmaktadır.
Konuşma Terapisi
Bu terapi, kişinin yaşadığı semptomları ve buna bağlı sorunları ele alır. Hasta, düzenli seanslar hâlinde terapist ile görüşerek sıkıntılarını ona anlatır ve birlikte çözüme ulaşmaya çalışmaktadır.
Konuşma terapisinin melankolik depresyon hastalarına sağladığı bazı yararlar şunlardır:
- Kontrol ve tatmin duygusunu yeniden kazandırır.
- Benlik saygısını artırır.
- Problem çözme ve zorluklarla başa çıkma yeteneğini geliştirir.
- İletişim becerilerini destekler.
- Olumsuz davranış ve inançları olumlularıyla değiştirir.
- Stresli olaylara, krizlere uyum sağlamasını kolaylaştırır.
Konuşma terapisi bireysel olarak uygulanabileceği gibi grup terapisi şeklinde de gerçekleştirmektedir. Grup terapisinde hastalar duygularını başkalarıyla paylaşma imkânı bulur.
EKT (Elektrokonvülsif Tedavi)
Bu, daha şiddetli olgularda başvurulan bir tedavi yöntemidir. Beyin bölgesine elektriksel impulslar gönderilerek uygulanır. İlaç ve konuşma tedavisiyle beraber kombine edilir.
Melankolik Depresyon Nasıl Atlatılır?
Aşağıdaki öneriler de melankolik depresyon nasıl geçer? Sorusuna cevap niteliğindedir:
- Yaşam isteği uyandıracak etkinliklere yönelmek,
- Egzersiz ve açık havada yürüyüş yapmak,
- Mutsuzluğa sebebiyet veren kişilerden ve ortamlardan kaçınmak vb.
Sık Sorulan Sorular
- Melankolik Ne Demek?
İnsanın gücünü azaltarak hayata karşı aktifliğini düşüren, yeni etkinliklere girişmekte zorlanmasına yol açan bir MDD türüdür. Tedavi edilmemesi hâlinde intihara sürükleme riski vardır.
- Neden Olur?
Araştırmalara göre melankolik depresyonun kökeninde biyolojik faktörler vardır. Kişinin; hormonları, beyin kimyası, geçmiş travmaları ve genetik yapısı bu depresyon tipinin oluşmasında önemli rol oynar.
- Psikolojide Melankolik Nedir?
Bir şeyler yapmaya karşı isteksizlik durumu. Nedensiz yere depresif hissetmek psikolojide melankoli olarak tanımlanır.
- İnsan Neden Melankolik Olur?
Para kaybı yaşamak, işsiz kalmak, sevilen birinin vefatı gibi üzücü olaylar melankolinin ortaya çıkmasını tetiklemektedir.
- Melankolinin Tedavisi Var mı?
Bu hastalık ilaçlar ve psikoterapi ile tedavi edilir. İleri seviyedeki hastaların hastaneye yatırılması gerekmektedir.
- Melankolik Depresyon Nasıl Geçer?
Bilişsel davranışçı terapi ve antidepresanlar bu depresyonun iyileştirilmesinde kullanılmaktadır. Aile ve yakın arkadaşlarla vakit geçirmek bu depresyona yardımcı olmaktadır.
İlgili Yazılar:
İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar
