Янка Купала унёс вельмі вялікі ўклад у развіццё нашай культуры. Янка Купала гэта псеўданім, а яго сапраўднае імя Іван Дамінікавіч Луцэвіч. Ён нарадзіўся 25 чэрвеня (7 ліпеня) 1882 года ў сям'і збяднелай шляхты Дамініка і Бенігны, у вёсцы Вязынка.15 ліпеня 1904 года ён напісаў першы беларуска язычны верш "Мая доля". Вось з яго урывак:
Мая доля, дык вось доля,
Каб ты лопнула была!
Каб у чыстае дзе поле
Ад мяне ты ўцякла!
Чаму ж, доля, ты цяжкая,
Тут мне шчасця не даеш?
Чаму ж, горкая такая,
Смерць мне лепей не пашлеш?
Гэтак цягам мяне мучыш,
Як душу у пекле чорт;
Гэтак сэрца маё сушыш,
Што аж сам я ссох, як хорт!
У 1905 годзе ён напісаў верш "Мужык":
Чытаць, пісаць я не умею,
Не ходзіць гладка мой язык,
Бо толькі вечна ару, сею,—
Бо я мужык, дурны мужык.
Бо з працы хлеб свой здабываю,
Бо зношу лаянку і крык,
І свята рэдка калі знаю,—
Бо я мужык, дурны мужык.
З 1907 года Янка Купала пачынае першае кароткачасовае супрацоўніцтва з газетай "Наша Ніва". У 1906—1907 гадах напісаны паэмы «Зімою» (Зімой), «Нікому» (Нікому), «Адплата каханнем» (Адплата каханнем), 18 снежня 1908 года «Наша Ніва» публікуе паэму «У Піліпаўку». У тым жа годзе скончана праца над паэмамі "Адвечная песня" і "За што?".Увосень 1908 года Купала пераехаў у Вільню, дзе працягваў працу ў рэдакцыі “Нашай Нівы”. У віленскі пэрыяд пішацца мноства вершаў – “Маладая Беларусь”, “Заклятая кветка” (Загавораная/зачараваная кветка), “Адцьвітаньне” ды іншыя, “Наша Ніва” публікуе іх у сябе. У 1908 годзе ў Пецярбургу выдадзены першы зборнік Купалы пад назвай «Жалейка» («Дудачка»). 3 чэрвеня 1912 года Купала завяршыў першую сваю п'есу-камедыю «Паўлінка», якая ў тым жа годзе выдадзена ў Санкт-Пецярбургу, потым пастаўлена на сцэне спачатку ў Пецярбургу, затым у Вільню. У чэрвені 1913 года ў Акопах завершана гістарычная паэма "Бандароўна", следам за ёй - паэмы "Магіла льва", "Яна і я", а таксама камедыйная п'еса "Прымакі". Тады ж напісана драма «Раскіданае гняздо» (1913), апублікаваная ў Вільні ў 1919 годзе. Вясной 1913 года выдадзены трэці зборнік Купалы - "Шляхам жыцця" (Дарогага жыцця), у які ўключана драматычная паэма "На папасе". Увосень 1913 года Купала вярнуўся ў Вільню, дзе спачатку працаваў сакратаром Беларускага выдавецкага таварыства, а потым ізноў працаваў у «Нашай Ніве». 7 красавіка 1914 года Купала стаў рэдактарам газеты. У 1915 годзе з'яўляецца верш "Бацькаўшчына" (Айчына):
З зямлёй і небам звязывае мяне ніць —
Неразарваная веквечна павуціна:
Зямля мяне галубіць, як вернага сына,
А сонца мне душу не кідае туліць.
Яшчэ ў калысцы я наўчыўся з песень сніць
Аб гэтых блізкіх мне, а цесных так мясцінах:
Што роднай нівы я мільённая часціна,
Што зоркі роднай ў сэрцы мне іскрынка тліць.
Так Бацькаўшчыну я здабыў сабе без злосці,
Узрос з яе й чужых з яе не скінуў косці,
Грудзьмі тулюсь к ёй, як да матчыных грудзей.
І калі здзекваецца нада мною хтосьці —
Над Бацькаўшчынай здзекваецца ён маей,
Калі ж над ёй — мяне тым крыўдзіць найцяжэй.
На працягу двух наступных дзесяцігоддзяў (аж да наступлення Вялікай Айчыннай вайны) выходзілі ў свет наступныя лірычныя зборнікі беларускага паэта: «Спадчына» (1922), «Безыменная» (1925).«Песня будаўніцтву» (1936), "Ад сэрца" (1940), паэмы "Над ракой Арэсай" (1933), "Тарасава доля" (1939) і некаторыя іншыя. У 1925 годзе стаў Народным паэтам БССР . Янка Купала памёр 28 чэрвеня 1942 года ў гасцініцы "Масква", упаўшы ў лесвічны пралёт паміж 9-м і 10-м паверхамі гасцініцы.
