Eddi Merfi ishtirok etgan "1000 ta so`z" nomli film yodingizdami ? Unda bosh qahramonning har bir so`zi uchun daraxtdan bir barg uzilib tushadi. Barglar tugashi hayotning tugashi bilan bog`liq degan ma`nodagi film.
Tasavvur qiling, siz ham shunday vaziyatdasiz. Internet olamida hammaning so`zlari o`quvchining e`tibori orqali cheklangan. E`tibor hammaga ham yetmaydi. Kim qisqa va foydali kontent tayyorlasa, obunachilar ularniki.
Nima qilamiz ?
Mana sizga foydali, qiziqarli va qisqa maqola yozish bo`yicha texnika.
FRIRAYTING (Freewriting)
Bu usul orqali AQSH da yozuvchilar eng mashxur romanlar yozishgan. Uning asosiy shartlari shundaki:
Siz bloknot yoki qog`oz(yozish uchun bo`sh maydon) olib, unga hayolingizga kelgan so`zlarni yozishni boshlaysiz. 10-30 daqiqa - To`xtamasdan. Agar qo`llaringiz tez ishlab, miyya yetib ololmasa kichik pauzalar hosil bo`ladi. Bloknotga shu "emm, hmm, nimaydi" degan so`zlarni ham yozish kerak.
Miyyaga kelgan so`zlarni yoza turib, diqqatingizni o`zingiz yozmoqchi bo`lgan mavzuga qarating. Miyyangiz avtomatik tarzda sizga kerakli so`zlarni ijro etishni boshlaydi. Qo`llar esa bloknotga yozadi. Imlo xatolari va punktuatsiyaga e`tibor bermang. Shunchaki, to`xtamasdan yozing.
(Bu usul miyyani keraksiz hayollardan bo`shatib, diqqatni jamlashga yordam beradi. Psixologlar, shaxsiy kundalikni shunday usulda yozishni maslahat berishadi)
Nega endi to`xtamasdan yozish kerak ? Miyya judayam tez ishlasa, jarayonga yolg`on aralashtira olmaydi. Chunki, yolg`on gapirish uchun bir soniya bo`lsa ham gapirayotgan gapni o`ylab olish kerak. Ayniqsa, yolg`on doim davomiy bo`ladi. Keyingi so`zlar oldingi aytigan gapni tasdiqlashi kerak. Bu esa, yolg`on har safar ishlatilganda geometrik progressiyada miyyaga og`irligi tushaveradi.
To`xtamasdan yozganingizda sizdan samimiy fikrlar chiqadi.
YOZDIM ENDICHI ?
Yozishdan to`xtaganingizda, oldingizda judayam katta xatoliklarga ega tartibsiz matn chiqadi. Lekin, unda ajoyib g`oyalar va qiziqarli matn shakli bor. Shunchaki, uni pazllarga o`xshab yig`ib olish kerak.
Unutmang, siz yozgan matn odamlar uchun avvalo foyda keltiradigan bo`lishi kerak.
Bir oz dam olib, yozgan matnimizni formaga solib maqola ko`rinishiga keltiramiz. Ya`ni, keraksiz joylarini o`chiramiz va imlo xatolarini to`g`irlaymiz. Maqolani taqdim etishni o`z ketma-ketligi bor:
1 - Anons qismi - Anons qismi orqali o`quvchiga maqola haqida qisqacha ma`lumot beriladi. O`quvchi maqolani o`qishdan oladigan asosiy foydasi ko`rsatiladi. Anons qismini yozishda, avvalo maqolaga tegishli muammodan boshlash kerak. Muammo ko`rsatilgandan keyin, uning yechimi maqolaning ichida ekanligini o`quvchiga bildirib qo`yiladi.
2 - Asosiy qism - Asosiy qismda muammoni yechimini sekin asta ochish kerak. Chunki, o`quvchi xulosa qismiga ham borishi kerak. Atiydan keraksiz so`zlar bilan uni e`tiborini majburan ushlab turish (yolg`on va`dalar yozib) kerak emas. Asosiy qism bir vaqtning o`zida mavzuga aloqador savollarga javob bo`lishi va iloji boricha qisqaroq bo`lishi kerak.
Muammoni yechimini berdingiz lekin to`liq xulosa va shaxsiy firkingiz borligini asosiy qism so`ngida o`quvchiga bildiring. "Bu nega kerak ? Axir, uni muammosini xal qildimku," deyishingiz mumkin. Davomini o`qing...
3 - Xulosa qismi - Xulosa qismi orqali siz o`quvchiga yechimni umumiylashtirib, qanday xatoliklarga yo`l qo`yish kerak emasligini va yechimga nisbatan shaxsiy fikringizni yozib qoldiring. Bu obunachilar oldida sizni obro`ingizni oshirishga yordam beradi.
FOYDALI MASLAHATLAR
- Maqolani taxrirlash vaqtida iloji boricha bir gapda bitta so`zni ikkitadan ko`p ishlatmaslikga harakat qiling. Kerak bo`lsa, sinonimini yozing. Qanchalik qisqa bo`lsa, shuncha yaxshi.
- Ro`yhatlarda sonlar yoki (+,*,-) belgilaridan foydalaning.
- Agar maqolada o`z firkingiz bo`lsa, yoki o`quvchiga savol berishni hohlasangiz kursiv shriftdan foydalaning.
- Maqolada kerakli so`zlarga urg`u berishda yog`liq shrift dan foydalaning.
- Maqolaning asosiy qismini abzatslarga bo`ling. Har jumlada emas, fikr yakunlangan joydan.
- Asosiy qismda navigatsiya oson bo`lishi uchun, SARLAVHALAR dan foydalaning.
- Maqolani kerakli grafik materiallar bilan boyiting. O`quvchi zerikmaydi.
Xulosa o`rnida shuni aytmoqchi edimki, o`zingizga e`tibor qaratish, obro` ishlash uchun odamlarni e`tiborini tortib, kerakmas mavzular bilan ularni band qilmang. Sizning har bir so`zingiz odamlar uchun malham bo`lsin. Sizdan chiqayotgan g`oyalar kimlarnidur hayotini yengilroq qilsin. Qiziqarli maqolani foydali qilish qiyin. Lekin, foydali maqolani qiziqarli usulda yozish oson.