... Дегенмен, әлі де көп орыстың тілін, тегі, бір кереметтей көретіндер. Әлгі орысшаға шамасы келсе де, келмесе де аузын қисайтып өзінше тыраштанып жататындарды айтам. Иә, рас, кезінде қилы-қилы заман болды. Ол кезде қазақ болу жаман болды. Өнегелілердің, зиялылардың қатарынан болғың келсе орысша сөйлеуге, орысша ойлауға талпыну керек болды. Орыстың тілін бізге прогрестың тілі, Пушкин мен Достоевскидың тілі деп үйретті. Соған иман келтіруге міндетті болдық.
Шынымен де солай ма еді? Шынымен де орыстың тілі керемет пе еді? Жоқ, әрине! Ол тек орыстың біздерді қалай да болса өз дініне кіргізу саясаты болатын! Қазақты орыстандырып, өзіне сіңіріп, ұлттық сананы түбегейлі құрту мақсатындағы атқарылған орасан зор жүмыс болатын! Қазақты денацификациялау пропагандасы болатын! Әйтпесе орысыңның тілі қазақтың тілінің жанында әдірәм қалсын!
Амал қанша, кезіндегі құл орыстың тасуына, қазақтың жаншылуына бір әрекет болса да қарсы тігерге біздің дәрменіміз болған жоқ! Өйткені оның бәрі заман теңселісі, тарих ағымы заңдылықтарының аясында болған құбылыстар. Судың арнадан асатын заманы болады, білмесеңдер. Ол кезде балық құрт-құмырсқаны жейді. Судың тартылып төмендейтін кезі болады. Ол заман құрт-құмырсқа балықты жейді! Кезінде дүркіреген Алтын Орданың ыдырауы, мына біздің үш ғасырлық бодандығымыз, бұның бәрі сол біздің айдын суымыздың тартылғандығының көрінісі. Біз сол айдынның домаланған балығы едік, кешегі құрт-құмырсқа бізді әбден жеді. Крепостнойдың ділі бізге дін болды, тілі ту болды. Қазақ болу мұң болды. Өз көтін дұрыстап сүртуге жарамаған құлдардың бізді басынуы содан! Әйтпесе дүние орыстың тіліне қарап қалып па? Америкаң, Қытайың сол орысшасыз-ақ дамып жатыр емес пе? Түркияң да бір ауыз орысшысыз-ақ "Байрактарын" жасап, "Алтайларын" шығарып жатыр! Европаң да "ұлы орыстың" тілісіз-ақ гүлденіп жатыр! Өтірік па?
Мына орысшаға әуес бауыр-қарындастарыма айтарым - иванғазылықты қойыңдар, крепостнойлардың тілінде нелерің бар? Өзіміздің қазақшаны сөйлеңдер оданша! Түсінер едім егер де шынымен орыстың тілі ұлықтардың тілі болса. Бірақ ол олай емес қой! Орыстың тілі бетінен сідігі шыққан Скабееваның тілі, арамза Соловьевтың тілі. Қазақтың тарихын жоққа шығарған мәкүрі Путинның тілі! Заманы оңынан келіп биті семірген құлдардың тілі!
Құдайға шүкір, біз заман ауысардың алдында тұрмыз! Аз қалды, Ресей қырыққұрақ болып күйрейді. Бұның бәрі тарихтың келесі орамға аяқ басуымен тұспа-тұс келіп тұр. Қазақтар біраз дем алып алды. Енді жұмыс бастайды.
Мен сендерге қазақтың тілін бекерден-бекер дәріптеп тұрған жоқпын. Оның шынымен де, ең азы, 7000 жылтық жазылып кеткен тарихы бар! Қазақ тілінің алғашқы хатталуы (кодталуы) сонау Әлім-Сақтың(Шумердің) заманында қолға алынған болатын. Иә, мына біздер "шумер" деп жүргендеріміздің бәрі көне Қаңлылар(Қарға-Қазақтар). Әлім-Сақтың заманы деп сол заманды айтады. Қыш тақталардағы айқыш-ұйқыш сына жазумен жазылған құжаттардың бәрінің тілі қазақша! Оған әлі көздерің жетеді!
Қазақтың тілі - Орталық Түріктердің тілі, ең тазасы, ең байы! Қазақтың тілі сонау Кангар-Аккад дәулетінен басталған сабақтастықты үзбей келе жатқан көне, қасиетті тіл! Бірақ оның бәрі мына миы орыстың "мәдениетімен" уланып қалғандардың ойына кіріп шықпақ түгілі, иісі мұрнына да бармайды! Иванғазыларымызды түзейік! Жетпіс жеті атамыздан бері мұра болып келе жатқан ҰЛЫ ТІЛімізді дәріптейік! Қазақша сөйлейік! Өз туымызды өзіміз жықпайық, ағайын!
Қайсаралы Төлепбергенов.