Әр адамның жеке пікірі болғаны сияқты таңдауы да болады. Бізге жүктелген, міндеттелген дүниелерден өзге өз таңдауымызбен, қалауымызбен орындалатын іс-әрекеттер де бар. Солардың ең алғысы, меніңше- қамқорлық. Себебі, кез-келген адамның өмірінде қиын кезеңдер, өзіңнің шамаң жетпей, айналаңнан көмек қажет етіп тұратын сәттер болады. Сондай сәттерде қол ұшын созып, демеп жіберетін жанның болғанына қуанып, жаныңа жұбаныш табасың. Ал, дәл сондай кезеңдерді басқа адамдар да өткеріп жатады, сол сәтте сен қолдап, қамқорлық танытып жіберсең, ол да өзінің жалғыз еместігін, қоғамның мейірімді екендігіне көз жеткізеді. Яғни, кішкене қолғабыс ету арқылы өмірдің ауыр сынағын өткізіп жатқан жандардың көңіліне медет, өміріне қуанышты сәт сыйлай аласың, бұл- сенің таңдауың!
Бірақ, сол көмекті көрсетуге тек бір мақсат болуы керек- ол қиналған жанға қолдау көрсету, қандай болмасын. Айтпағым, жақсылықты Алланың алдына базарлық болсын деп емес, періштелер жазбасындағы сауабым артсын деп емес, кекетіп, мұқатып қалайын деп емес, тек дәл сол сәтте қысылып, тарығып тұрған жанға шын көңілден қамқорлық етуді көздеу керек.
Кез-келген адамның санасында мектеп кезінен жатталған бір қағида бар- «әр адам- қоғамның бөлшегі». Бүгінгі күні, сол қағиданы ұмытып жатқандардың қатары артып жатқандай. Бір қателік, өзгеге салмақ салатын, көлеңкеміз түсіп, кесірін тигізетін әрекет жасасақ та, “ой, менсіз-ақ осындай еді, меннен басқасы жасай берсін, маған қажеті шамалы”- деген теріс ойға бет ала кетеміз. Ал, шын мәнінде дәл осылай ойлайтын адам көп, егер әрқайсысымыз жауапкершіліктен қашып, меннен айналып өтсін дер болсақ, неміз қалады?
Қоғамды біз, әрқайсымыз жеке құрайтынымыз, әрқайсысымыз бір кірпіші екендігімізді ұмытамыз, содан қатыгез, қатал қоғам деген ұғым қалыптасады. Содан, қоғамның әлжуас тобы, қоғамның өзге топтарынан мейірім күтпейді, бар әлемді өзіне қарсы санап, өмірден түңіліп, жақсылықтан, қамқорлықтан үміт үзетін болады. Ащы болса да, бұл шындық. Және бұл әрекетті жасау да- сенің таңдауың! Дұрыс таңдау жасау- өз қолымызда!
Сол оң таңдауды жасауға итермелейтін себептер, адамдар немесе әрекеттер болады. Бүгінгі таңда, заманның өткір қақпанына ілігіп қалғандар саны көп, өте өкінішті. Алайда, әрқайсысымыз, қоғам болып сол қақпаннан шығаруға көмектессек, заманды да, қақпанды да сындыра аламыз, миымыздағы «мүмкін емес» деген шектеуден арыла аламыз. «Жалғыз өзім ештеңеге мұрындық бола алмаймын»- деп санамау керек. Егер, кіршіксіз ниет пен қажырлы еңбек болса, айналаңа сен сияқты ойлайтын жандар топтасып, үлкен бір үй болып, өзгелерге жақсылықтың үміт шырағы болумыз әбден мүмкін.
Қоғамды құрайтын жандар әртүрлі екендігін ұмытпағанымыз жөн. Өзіміздің деніміз сау, сауатымыз бар, материалдық тұрғыдан қиыншылық көрмей, толыққанды отбасыда тәрбиеленіп, әке-шеше мен бауырдың мейірімін көріп жатсақ, қалғандандары да солай деп қол сілтеуге болмайды. Себебі, кімнің қандай тағдырды сүріп жатқанынан бейхабармыз. Кейде, қиын халде өмір сүріп жатқандар туралы естігенде, тек әттең деп, арсы кетсе көзімізден бір-екі тамшы аяныштың жасы ғана шығады. Ал, сол адамдарға көмек керек екендігін біле тұра, бейжай қалған кейбір қатыгез жандарға, олардың қаталдығы мен мейірімсіздігіне неге аяныш танытпаймыз осы?! Себебі, ол әркімнің өз таңдауы. Айналып келгенде, қатыгез қоғамды құрайтын да, мейірімді қоғамды құрайтын да біз- қоғамның бөлшегі- әрқайсысымыз!Сондықтан да, қай істі болмасын өзімізден бастасақ, өзгелерді де өзгерте аламыз. Жақсылық жасау- біздің таңдауымыз.
Игі істің үлкен, кішісі болмайды. Тіпті, қарапайым, үлкен кісілерге жолдан өтуге, анасынан көз жазып қалған жас балаға анасын табуға, биік ағаштан түсе алмай тұрған мысыққа көмектсекеніңіздің өзі бойыңызға бұдан да ауқымды қамқорлық жасауға болатын күш-жігер береді. Бала күнінен қарапайым көмек жасап жүрген жас жеткіншектер,бүгінде білдей бір қамқорлық топтарын, ұйымдарын құрып, қаншама мұқтаж жандарға қол ұшын созуда. Яғни, жақсылық жасауды бала кезден түсіндіріп, соған жетелеу керек.
Осыдан шығар түйін «мен ше? мен қалай көмектесе аламын?» Мен- болашақ қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі, келешек педогопін. Менің мақсатым тек тілімізді ұлықтап, әдебиетімізді ғана оқыту емес, оқушылардың бойына адамгершілік моральды сіңіру, гуманист етіп тәрбиелеу. Үлкен қоғамның бір мүшесі ретінде, болашақта оқушыларымды мейірім мен мәдениетке, қамқорлық пен өркиенетке баулитын болсам, адамзат алдындағы борышым- болашақ ұрпақты қайырымды етіп тәрбиелеу міндетін атқарғаным. «Студент болу, көмек қолын созуға қауқарсыздық»- деген ойдан алшақтау керек. Керісінше, әр студент, болашақ маман, келешекті тәрбиелеуші буын, сол себепті әрқайсысымыздың қолымызда қоғамды мейірімдірек етуге жетерлік күш барын сезініп, сол күшті орнында пайдалану арқылы қайырымды қоғам құра аламыз.