Осыдан бес күн бұрын «Қазақтың ежелгі «Тоғыс есебі» күнтізбесін түсінем деушілерге айқын мысал» деген жазба жазып, 18-19 тамыз күндері «өліара шағындағы Ай мен Қамбардың тоғысы» болатынын және ауа-райының бұзылатынын ескерткен едім. Ғаламтордағы мына сілтемеден http://www.astronet.ru/db/map/ (Карта звездного неба) дәл қазір аспанда не болып жатқанын көруге болады. Қазақтар «Қамбар жұлдызы» деп – Арыстан шоқжұлдызын айтады. Дәл қазір көзге көрінбейтін «өліара» шағындағы Ай табағы Қамбар жұлдызының «Мұртының» (Альгенуби [ε Leo]) алдында тұр. Бүгін түнде Ай табағы Қамбар жұлдызының «Жүрегінің» (Регул [α Leo]) тұсына барады. Ай табағы Қамбар жұлдызының «Тұяғын» (Денебола [β Leo]) басып өткенде ғана, ауа райы қайта түзеледі. Кеше ғана ыстық аптап болып тұрған Алматыда, бүгін ауа-райы күрт бұзылатынын көп адам білген жоқ. Бүгін таңертең аспанды қорғасындай қара бұлттар тұмшалап, бейне бір қара күз келгендей мұздай жаңбыр жауып тұрғанын көргенде көп адам таң қалғаны белгілі. Дәл қазір тек Алматыда ғана емес, әлемнің көптеген елдерінде ауа-райы күрт бұзылып жатыр. Марқұм әкем Қамбарұлы Әлісейіттің әбден тозығы жеткен бір қалың қоңыр дәптері болушы еді. Сол дәптерінде 1 тоғыс айы* басталғаннан бастап (мысалы, 2020 жылғы 25 көкек, сенбі) ең соңғы 3 тоғыс айына дейінгі (2021 жылғы 19 наурыз**, жұма) бір жылдық уақыт аралығындағы ауа райының өзгерісі алдын ала жазылып тұратын. «Қазақтың Ұлттық күнтізбесі» деген кітабымды жазып шығуға сол әкемнің (марқұмның жатқан жері жайлы болсын) қалың қоңыр дәптері әсер еткен еді...
* 1 тоғыс айы – көкек айының ортасынан бастап мамыр айының бірінші жартысына дейінгі уақыт аралығында басталып отырады.
* 3 тоғыс айы – бүгінгі күні тойлап жүрген «Наурыз» айына сәйкес келеді және бұл айды қазақ есепшілері жанама түрде «Жаңа тоғыс» деп атаған.