Ачуланган эчәк синдромы (кыскартылган IBS) карындагы авырту һәм уңайсызлык хисен аңлата, ул кабатлана һәм эчәк хәрәкәтләре, эчәк хәрәкәтләренең ешлыгы яки зәвык эзлеклелеге үзгәрә. Синдром ашказаны-эчәк системасының иң таралган гастроэнтерологик авыруларының берсе. Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы статистикасы буенча, IBS халыкның ким дигәндә 20% тәшкил итә. Ләкин, бу мәгълүматлар төгәл түгел, чөнки күпчелек пациентлар шундый ук проблемалар булган медицина учреждениеләреннән ярдәм сорамыйлар. Алар үз-үзләрен дәвалауны өстен күрәләр, авыруны йомшак ашау белән агуланалар. Моннан тыш, БСО мәгълүматлары буенча, IBS турында зарланучы халыкның төп өлеше - 30-40 яшьлек яшьләр. Хатын-кыз вәкилләре ир-атларга караганда икеләтә күбрәк. Синдром генетик үзенчәлекләр белән бәйләнгән дигән фикер дә бар.
Патофизиология яхшы аңлашылмый. Авыруның сәбәпләре шулкадәр билгесез һәм консенсус булмаса да, бозылган үзәк нерв системасы һәм кешенең эмоциональ өлкәсе аның үсешенә ярдәм итә. Еш еш, IBS үз тормышында булган бар нәрсәгә бик җаваплы булган шикле кешеләрдә очрый. Авыру башлануның мөмкин сәбәпләреннән алар шулай ук аерылып торалар: шәхси стресслы хәлләр, бактерияләрнең артык үсүе, иррациональ, тигезсез туклану, спиртлы эчемлекләр куллану, шулай ук эчәк инфекцияләре. Бу исемлеккә эчәк хәрәкәтен бозу, сода куллану, кофеин, шоколад, он продуктлары, майлы, кыздырылган ризыклар өстәргә. Гормональ тигезсезлек шулай ук үзгәрешләр кертә. Кызларда, айлык алдыннан IBS симптомнарының көчәюе, һәм менопозия вакытында бу симптомнар бөтенләй юкка чыгарга мөмкин.
Бу синдром симптомнары кешенең тормыш сыйфатын сизелерлек тәэсир итә, сәламәтлеген начарлый һәм газаплар китерә. Ашказаны астындагы авырту, ялагайлану, шешү, кысылу, эчәкнең тулы булмаган хәрәкәте, эч китү һәм эч катуы - кешенең гадәти расписаниесен төптән үзгәртә торган тулы комплект. Ул күңелсез авыруны кулга алучы була һәм барлык планнарын юкка чыгара: сәяхәт, очрашулар, халык алдында сөйләү, даталар һ.б. Әйтергә кирәк, синдромның көчәюе стресслы ситуацияләрдән дә килеп чыга. IBS кешене озак калдыра алмый, ул көчәя, аннары басыла. Белгечләр әйтүенчә, мондый авыру, озынлыгына карамастан, вакыт белән алга китми, яман шеш авыруына әверелә алмый һәм ялкынсыну процессларына тәрҗемә ителми. Бу кеше тормышына куркыныч тудырмый.
Башта гастроэнтеролог белән киңәшләшергә һәм боларның ашказаны-эчәк патологиясе түгеллеген тикшерергә кирәк. ИБС симптомнары башка гастроэнтерологик патологияләрнең иң еш очрый торган билгеләренә охшаганын белү һәм онытмаска кирәк. Сәламәтлек саклау профессионалына вакытында мөрәҗәгать итү куркыныч авырулар үсешен булдырмаска мөмкин. Медицина үзәкләрендә алар төрле процедуралар үткәрәләр: колоноскопия, гастроскопия, карын органнарының УЗИ һәм кирәкле лаборатория тестлары. Табиб барлык тест нәтиҗәләрен өйрәнгәннән һәм диагноз куйганнан соң гына пациентка кирәкле дарулар һәм дөрес туклану тәкъдимнәре биреләчәк. Болар барысы да индивидуаль.
Ачуланган эчәк синдромын дәвалау гади һәм түбәндәге ысулларны үз эченә ала: кешенең психоемоциональ халәтенә йогынты, баланслы диета, физик активлыкны арттыру, физиотерапия, эчәк эшчәнлеген нормалаштыру өчен дарулар.
Эчәкнең эшсезлеген тәэсир итә торган сәбәпләрне ачыклап, IBS сәбәпләрен киметергә мөмкин. Белгечләр киңәш итәләр: - Азык-төлекне регуляр рәвештә ашатыгыз, аны әкрен һәм бик чәйнәгез. - Күп күләмдә майлы ризыклар һәм кофеин булган ризыклар ашамагыз. - Физик активлык белән шөгыльләнегез, аның белән симптомнарны һәм борчылуларны җиңеләйтергә, эчәк эшчәнлеген яхшыртырга мөмкин.
- Эчәк хәрәкәтен тоткарламагыз яки тизләтмәгез, һәм процесста кысылмагыз.
- Ачуланган эчәк синдромы - катлаулы, катлаулы авыру. Шуңа күрә аңа каршы көрәштә сез сабыр булырга, тыныч булырга һәм табибка килүне кичектермәскә тиеш.
https://zen.yandex.ru/media/proexpress/sindrom-razdrajennogo-kishechnika-prichiny-i-diagnostika-5ec9852a69e19b673df091e7