Бу сүзләрне Вера Поршнева 1941 елның 29 ноябрендә язган.
Пальто астында табылган кечкенә язма.
Вера хатыны Виза, Лиза Чайкина минем бала чагымда Зо Космодемянская исеме белән билгеле иде, ләкин Вера Поршнева турында ул вакытта ишеткән кеше юк иде ... Минем уйлавымча ул безнең хәтеребезгә лаек.
Бу турыда Википедия мәкаләсе юк, "егылган геройлар әйтәләр" порталында кыскача сылтама.
Сугышка кадәр гади совет кызының язмышы. Безнеңчә, иң җиңел һәм иң шатлыклы түгел. Ләкин аның өчен тормыш бирү кызганыч түгел иде.
Поршнева Вера Николаевна 1917 елның 23 августында Некуз өлкәсенең Ярославл өлкәсендә туган. Калинин өлкәсенең Яшь Туд авылында (хәзерге Твер провинциясе - кинәт кемдер белми икән, Совет чорында Твер Калинин дип аталган) яшүсмер чагында килгән. Ул яшәде һәм апасы Мария Николаевна Талуева белән тәрбияләнде, чөнки әнисе Ярославль өлкәсендә калды. Вера берникадәр вакыт Молотуда урта мәктәбендә укыды.
Бәлки, каядыр могҗиза белән, Вераның язмалары булган газеталар сакланган, ләкин Интернетта андый мәгълүмат юк.
Кырык беренче көздә, нацистлар Калинин өлкәсенең көнбатыш төбәкләренең күп шәһәрләрен һәм авылларын яулап алдылар һәм башкалага ашыктылар, Вера Яшьләр Партизан отрядына билгеләнде.
Викида отряд турында берничә юл бар.
Ләкин бу отряд юлының детальләре, кызганычка каршы, уңышсыз калды.
Билгеле булганча, оккупация башлангач, Вера Яшь Тудеда калган. Ул партия отрядына керү мөмкинлеген эзләде. Бервакыт авылга укытучы Поликарпова килде, ул Вераны тапты һәм аңа отряд командиры боерык бирде, кыз Трубино авылына килергә тиеш. Очрашуда ул Верага партия отряды белән булган уңышсызлык турында сөйләде, отрядның яңа командасы бөтен районга таралган кешеләрне җыю өчен күп көч куярга тиеш иде. Верага отрядның яңа базасына килергә кушылды. Шуңа күрә ул партизаннар белән сугыша башлады.
1941 елның 11 октябрендә "Бөек Ватан сугышы вакытында Молодотудский өлкәсе территориясендә хәрби һәм партияле хәрәкәтләр" мәкаләсеннән алынган мәгълүматларга караганда, 6 кешедән торган партия отряды Молототудский өлкәсенең Азанов авыл советында билгеләнгән җыелыш урынына килеп җиткән. 1941 елның 12 октябрендә өстәмә 5 кеше килде. Алар арасында ике хатын-кыз бар иде. Партизан отрядындагы хатын-кызларның берсе Вера Поршнева иде.
Немец телен белгән Вера, отряд командиры күрсәтмәсе буенча, немец командиры кабинетына үтеп керде, бик кыйммәтле разведка бүлегенә әверелде.
Бу нацист басып алучыларның иң кыйммәтле яшерен мәгълүматларына һәм документларына ирешергә мөмкинлек бирде. 194әм 1941 елның 13 ноябрендә партизаннар, аның ярдәме белән алынган мәгълүматны кулланып, дошман поездын ок-дары белән шартлаттылар.
"Яшь сакчылар" сайтыннан Вераның ничек кулга алынганы турында:
Аннары кулга алынган барлык партизаннарның коточкыч юлы билгеле булды - атналар һәм айлар аяусыз җәфалау - немецларга партия отряды, аның саны һәм урыны, планнары турында мәгълүмат кирәк иде. Кыз тырнаклары астында кызыл кайнар энәләр белән йөртелде, салкын вакытта аны ялангач чыгардылар, һәм алар су һәм ризык бирмәделәр. Ләкин Вера һаман да торды: Мин бернәрсә дә белмим, партизаннар белән таныш түгел, мин беркемгә дә мәгълүмат бирмәдем.
Вераның аркасына янган биш очлы йолдыз җәфалау апотеозына әверелде ... Ләкин нацистлар танылуга ирешә алмады.
Бу язма башланган кыска язмага өстәп, Вера әнисенә тагын бер хат язды.
Ләкин Вера ялгышты - үлеменә кадәр аңа тагын өч куркыныч атна булды - нацистлар аны Шестаковская тавында 1941 елның 21 декабрендә генә аттылар.
Youngәм Яшь Туд авылы азат ителгәнче, әле бер елдан артык ...
Авыл кешеләре аны читтән күмделәр, һәм Кызыл Армия килгәч, кызның гәүдәсен күмелгән кабергә күчерделәр. Thenәм шуннан соң гына аның пальто астындагы язма табылды.
Сертификатланган күчермәдәге беренче язма Комсомол Centralзәк Комитетының Archзәк архивында саклана (Калинин өлкәсендәге папка., Л. 33 - 34). 1941 елның 30 ноябрендәге хат Калинин Региональ Лор музеенда. Беренче басмадан соң "Алар үлгән геройлар диләр" китабын төзүчеләргә фотокопиядә җибәрелде.
Бу - "Халык хәтере" сайтындагы документның күчермәсе - басылган Хәтер китабы
Башка документлар буенча, үлем көне генә дөрес күрсәтелмәгән.
Молодотудский район Советы башкарма комитеты карары белән Вера яшәгән урам аның исемен йөртә. Молотуда урта мәктәбе Вера Николаевна Поршнева исеме белән аталган.
Тынычлык һәм батырлык өчен, Ватанга чиксез мәхәббәт өчен Вера Николаевна Поршнева 2 нче дәрәҗәдәге Ватан сугышы ордены белән бүләкләнде һәм 1946 елның 30 ноябрендә СССР Councilгары Советы Президиумы Указы белән 1946 елның 30 ноябрендә бирелде. - үлгәннән соң.
Мәңгелек хәтер!
PS. Мәкалә бастырылганнан соң, Яшь Гвардия сайтында мин Вера Поршнева турында тагын бер мәкалә таптым
Анда әйтелгәнчә, Вера Ерак Көнчыгышта яшәгән, Комсомольск-на-Амур төзелешендә катнашкан, ләкин Икенче бөтендөнья сугышы башлангач, ул тиз арада фронтка чыгу өчен Калинин өлкәсенең Яшь Туд авылына кайтты. Ул Бежецк шәһәрендә пулеметчылар һәм сүтү курсларын тәмамлаганнан соң, партия отрядына кушылды, һәм ул, 1937 елдан коммунист, район партия комитетына җибәрелде.
Әгәр кемдер Вера турында мәгълүматны ачыкларга булышса, мин рәхмәтле булырмын.
Хөрмәт белән, @maksina
https://zen.yandex.ru/media/maksina/zavtra-ia-umru-mama-5e990a04fb06bd76a89d12c2