Советларда, һәм чыннан да, Советлар Союзы чорында безнең илдә иң еш очрый торган тәгәрмәч тракторлары Минск трактор заводы машиналары иде, алар билгеле Беларусия маркасын йөрттеләр, ул гаилә исеменә әйләнде - Беларусиялеләр еш кына теләсә нинди тәгәрмәчле тракторлар дип атыйлар. Беларусия гаиләсенең иң борыңгы тракторлары, кайвакыт чынбарлыкта кулланырга мөмкин, алар 1950-нче еллар ахырыннан 1970-нче еллар башына кадәр җитештерелгән MTZ-5 модель машиналары. Шуларның берсе, әле дә эшли, тракторларны берничә ел элек Омск өлкәсендә очраттылар.
MTZ-5LS тракторы елларын эзләде, ләкин шактый эшләде. Машина хәзерге хуҗасына таксисыз китте; мин аны үзем ясарга тиеш идем, кулда булган өлешләрдән, аеруча, Т-40 трактор кабинасыннан нәрсәдер файдалы. Ләкин капот оригиналь формасында сакланган, тротуарларда Беларусия MTZ-5LS мөһерләре булган.
Бу "Беларусия" Беларусиянең Минск трактор заводында түгел, ә Украина ССР Днепропетровск шәһәрендәге Көньяк машина төзелеш заводында ясалган. Бу завод сугыш алдыннан самолет двигателе итеп планлаштырылган, сугыштан соң машина булып төзелгән һәм берничә ел шул куәттә эшли алган, һәм нәтиҗәдә, 1951 елда Королев Р-1 ракетасы җитештерүдән башлап стратегик ракеталар җитештерү өчен яңадан эшләнгән. 1953 елдан башлап, Минск тракторы документлары буенча шул ук заводта тәгәрмәчле трактор җитештерү өстәмә рәвештә оештырылды, беренче модель MTZ-2 булды. Бу предприятиядә трактор җитештерүне урнаштыруның берничә сәбәбе бар иде. Беренчедән, илгә чыннан да тракторлар кирәк иде, икенчедән, Днепропетровск заводында трактор җитештерү төп ракета җитештерүнең "каплавы" булырга тиеш иде. Мондый киемнең эффективлыгы бик шикле, ләкин, шулай да, факт кала.
1958-нче елда UMZ яңа MTZ-5 моделе җитештерә башлады, җитештерү Минскта бер ел элек җибәрелгән иде. Башта дизайнга зур үзгәрешләр кертелмәгәнлектән, трактор MTZ-5 Беларусия бренды астында җитештерелде, һәм бу модельне җитештерү 1972 елга кадәр дәвам итте. Исем тактасына карап, бу трактор 1969-нчы елда чыгарыла.
Модель индексындагы өстәмә хәрефләр түбәндәгеләрне аңлата: "L" - двигательне эшләтеп җибәрүдән, һәм "С" - ун тизлектәге тизлек тартмасы булу. Тракторга 40 ат көчле D-48L двигателе куелды. MTZ-5LS-ның төп максаты - авыл хуҗалыгында эшләү, ул күп санлы авыл хуҗалыгы машиналары белән тупланган, моннан тыш, MTZ-5LS шулай ук кечкенә класслы гидротехник экскаваторлар өчен шасси буларак кулланылган.
Бу ветеран трактор әле дә гадәти эшләрен башкарса, мин гаҗәпләнмим, UMZ продуктлары һәрвакыт сыйфаты белән дан тоталар - оборона предприятиясендә югары җитештерү культурасы. 1971 елдан башлап, шул ук MTZ-5не модернизацияләү ярдәмендә эшләнгән UMZ-6L / 6M яңа трактор җитештерелә башлады. Соңыннан, YuMZ Дизайн Бюросы җитештерелгән машиналарны яхшырту өстендә эшләвен дәвам итте, нәтиҗәдә тракторлар арасында "Сыйфат билгесе" яулаган һәм "Ел машинасы" исемен алган YuMZ-6AL / 6AM моделе пәйда булды. 1978 елдан башлап, UMZ-6AL / 6AM белән параллель рәвештә, UMZ-6AK моделе җитештерелә башлады, ул яңа гидротехник система һәм яңа киң кабина алды. Мондый трактор иске MTZ-5LS янында тора һәм сез эволюция нәтиҗәләрен ачык күрә аласыз.
Әйткәндәй, 1993-нче елда, конверсия чорында, башка совет оборона предприятиясендә - ОМС Транспорт инженерлык заводында YuMZ-6AK тракторлары җитештерелә башлады. Октябрь революциясе, ZTM-60 бренды астында, ләкин бу аерым хикәя темасы.
Шул ук мәкалә минем Л.Ж.
https://zen.yandex.ru/media/technostory/ukrainskii-belarus-5eb5755a9f339d1166717438