Мин беләм, җәйгә кадәр әле 10 көн бар, ләкин бик эссе, рәсми булмаган булса да, җәй килде дип уйлыйм. Шуңа күрә мин сезгә җәйге боран һәм кыска легенда белән килдем.
Борани күренеше турында матур борыңгы риваять бар. Бу исем Сасанилар патшасы Хосровның кызы Борандохт (Боран, Пуран, Бурандухт) хөрмәтенә барлыкка килгән диләр. Әйткәндәй, ул ил белән бердәнбер идарә иткән берничә патшабикәнең берсе иде. Ләкин моның кухня белән бернинди бәйләнеше юк, ләкин аның Мацунны (ферментланган сөт продукты) бик яратуы белән бәйле. Бурандухт тәхетне мирас итеп алгач, аның хөрмәтенә матсун белән тәмләнгән барлык ризыклар "борани" дип аталган. Сасания патшалыгы күптән яшәүне туктатты, ләкин борани исеме бүгенге көнгә кадәр сакланып калган. Бәлкем, Борандохтның моның белән бернинди бәйләнеше юк; моның хакыйкатькә туры килүен беркем дә белми, ләкин бораннар әрмән ашларын бик яраталар)
Бүген әрмән ашларында берничә "борани" бар: ит, яшелчә һәм яшелчәләр. Бу савытларның барысы да бер уртак нәрсә: кагыйдә буларак, алар ашыйлар, ашыйлар, матсун белән тәмләтәләр, безнең заманда матсунсыз рецептлар бар.
Шулай итеп, яшелчәләрдән җәйге борани ничек пешерергә. Әзерләнгән, юылган яшелчәләрне бик калын кубка кисегез, аларны үз чиратында үсемлек маенда кыздырыгыз. Кыздыру барышында яшелчәләр бераз тозлы, борычлы булырга тиеш. Пыяла артык май булсын өчен, әзер яшелчәләрне салфеткага куегыз. Тирән савытта кыздырылган баклажан, кишер, борыч катламнарын куегыз. Уртада ярты боҗрада кыздырылган пияз өстәргә. Сарымсак мацун белән өскә. Борани әзер.
Безгә кирәк булачак:
https://zen.yandex.ru/media/id/5df0fe41e6cb9b00b109bee3/letnii-borani-5ec561818a714e5f71be7bf0