Дипротодоннар яки марсупиаль иппопотам, яки гигант карын. Бу зур марсупиаль хайван Австралиядә 2 миллион ел элек, якынча 40,000 ел элек яшәгән.
Дипротодон калдыклары Австралиядә еш очрый, ләкин гадәттә хайван яки скелетның ерткычлары яки бозучылары тарафыннан бозылган һәм таралган өлешләре бар. Мондый скелетлар марсупиаль иппопотам турында аз мәгълүмат бирә.
Әни сумкасында булган балалары белән калдыклар да бар.
Ләкин күптән түгел, Австралия галимнәре гигант карынның тулы скелетын табу бәхетенә ирештеләр. Бу скелет - барлык калдыкларның иң тулы һәм иң яхшы сакланганы. Гаҗәп, хайванның сөякләре хайван үлгән булса, шулай булырга тиеш, һәм аны беркем дә ашамаган яки тартып алмаган. Бу табыш Австралия мегафаунасының борыңгы хайваны турында бик күп мәгълүмат бирде.
Иң сакланган дипротодон калдыклары яшь санала, алар якынча 60-50 мең ел. Bсемлек скелеты Австралиянең Квинсленд штатының төньяк-көнбатышында, Карпентария култыгыннан ерак түгел, Буркетаун тирәсендә табылган. Бу галимнәр өчен бүләк кенә.
Галимнәрнең иң зур ашкынуы марсупиаль иппоның баш сөяге камил хәлдә сакланган, барлык тешләр урынында булган.
Дипротодон иң зур марсупиаль имезүчеләр иде, һәм хәзерге карыннар һәм коалалар - бу җан иясенең туганнары.
Марсупиаль иппо үсеше 2 метрдан артты, һәм үләнле гигант карынның озынлыгы 3 метр тирәсе иде. Мондый үлчәмнәр белән хайванның авырлыгы якынча 2,5 тонна иде. Галимнәр фикеренчә, дипротодоннар тышкы яктан, карынның киңәйтелгән күчермәсе кебек, озын аяклары булган. Борын, башка коала туганы кебек, чәчсез иде.
Марсупиаль иппо су яратты, шуңа күрә дипротодоннар җиңел урманнарда һәм үләнле тигезлектә, судан ерак түгел яшәделәр. Гигант карын көннең күп өлешен суда үткәрде, яхшы йөзде һәм җирдә уңайсыз йөгерде дип санала. Кайбер палеонтологлар марсупиаль иппопотамның бердәнбер хайван булуына ышаналар, икенчеләре алар төркемнәрдә яшәгәннәр дип уйлыйлар: бер ир-ат һәм күп хатын-кыз.
Бу үләнле гигантлар зурлыклары аркасында бөтен җирдә диярлек үләннәргә һәм яфракларга барып җитә алалар.
Кайбер белгечләр Австралия саванна һәм мегафаунасы йомшак климат аркасында барлыкка килгән дип саныйлар. Башка галимнәр нәкъ нәкъ нәкъ менә зур үләннәр, мәсәлән, гигант карын кебек, саванна барлыкка килгән дип саныйлар. Чөнки Марсупиаль иппога җитәрлек булу өчен аңа гына түгел, бик күп яшеллек кирәк иде. Бу урманнар күренергә мөмкинлек бирмәде.
Бу версия буенча Австралия куаклары нәкъ бу зур үлән үләннәре аркасында барлыкка килде.
Ләкин хәтта шундый гигантның бик күп дошманнары бар иде, алар олыларны ашарга яратмыйлар, һәм яшьләр гадәттә сокланалар.
Дипротодон шулай ук үзен яклый алыр иде, чөнки аның үткен тырнаклары һәм йоны булган, аны тоту җиңел булмаган.
Ни өчен бу гигант хайваннар юкка чыккан?
Хайваннарның күбесе Австралиянең көньякка таба урнаша башлавы аркасында үлде, бу чүлләр һәм куаклар азрак барлыкка килде.
Дипротодоннар аз булганлыктан, ерткычлар саны кимеде, шулай ук дымлы шартларда урманнар, чөнки күп үлән ашарга кеше юк иде. Ләкин бу гигантлар урманнарда яши алмады, шуңа күрә аларның саны тагын да кимеде.
Кешеләр Австралиядә пәйда булгач, марсупиаль иппослар әле дә бар иде. Моны раслый, туганнар мифларында сазлыкларда яшәгән һәм тасвирлама буенча гигант карынга охшаган бунип җан иясе бар. Бу җан иясенең мәгарә картиналары да бар. Шуңа күрә без нәтиҗә ясый алабыз: кешеләр марсупиаль иппо юкка чыгарга булышты.
Дипротодоннарның кайбер сөякләрендә кешеләр коралындагы кебек тишекләр бар, шуңа күрә бу үләнне юк итүдә кешенең кулы бар дип санала.
Кайбер кешеләр бу затны безнең заманда ерак үтеп булмый торган урыннарда күргәннәр дип әйтәләр, ләкин ышану - ышану һәркемнең эше.
Ссылкага иярегез һәм минем мәкаләләремне укыгыз: ерткычларның иң зур баш сөяге хуҗасы
Галимнәр Австралия мегафаунасы вәкилләрен ничек күрәләр
Сүнгән ерткыч - Гигант каз
Киләсе мәкаләләрдә бу мәкаләдән юкка чыккан хайваннар турында кызыклы мәгълүмат булачак.
Ссылкага иярегез һәм минем YouTube каналына язылу: Боня һәм Моня
Сезгә ошаган булса, язылыгыз һәм ошый, һәм сез шулай ук аңлатма калдыра аласыз.
Озакламый тагын да кызыклы әйберләр булачак.
https://zen.yandex.ru/media/livingplanet/vymershii-sumchatyi-begemot-5ed959db30d6be048de19e7a