Снгель Санс Брис (чековек - гаҗәеп тормышлы кеше, бер нәрсә булмаса ... ... Сарагозада туган, ул 33 нче булып хокук өйрәнә башлаган. Испания гражданины вакытында ул милләтчеләргә кушылды - йөкле машина йөртүчесе диярлек. Sideиңүеннән соң, ул дипломатик карьерасына кире кайтты, башта Каһирәгә килде, һәм 42 нче урында Венгрия Будапешт.ngelSanzVriz)
Бу шәһәр аны шулай ук данлады - 1944 елда Венгр яһүдләрен тулысынча юк итү башлангач, Ангел бу процесска актив каршы тора башлады. Ул Сефард токымнарына Испания паспортларын табарга һәм бирергә тырышты - башта ул Венгрия хакимиятен 200 кеше, аннары 200 гаилә дип ышандыра алды, аннары 5200 Испания паспорты бирелгәнлеге ачыкланды. Паспорт кәгазь кисәге булганлыктан, яһүдләр күпчелек илчелек территориясенә һәм аның биналарына урнаштырылды. Күрәсең, Брис шулай ук йортларны арендага алу өчен шәхси акча салган, шул ук вакытта бу Испания илчелегенең рәсми эшчәнлеге икәнлегенә ышандырган.
Рәсми Мадрид бу эшчәнлеккә комачауламады, ләкин турыдан-туры аны якламады. Моннан тыш, бу кешеләрнең Испаниядә булмавы һәркем аңлады. Ләкин сугыш Будапештка якынлашканда, Брис Швейцариягә эвакуацияләнергә рәсми боерык алды, һәм ул аны уңышлы үтәде. Чынлыкта, моның белән меңләгән коткарылган кешенең гомере бетәргә тиеш иде - Венгрия барлык басып алынган мәйданнарны, шул исәптән илчелекне азат итүне таләп итә. Кебек - илче юк, шуңа күрә илчелек миссиясе юк һәм гомумән - безнең монда сугыш бар ...
Менә бу хикәянең тагын бер герое пәйда була - Италия Джорджио Перласка, ул Испания Гражданнар сугышы әгъзасы, шулай ук милләтчеләр ягында. Төгәлрәге, Перласка Испаниядәге Италия экспедиция көче составында сугышкан Италия фашисты иде. Бөек Ватан сугышында ул Көнчыгыш Европада сәүдә мәсьәләләре буенча тәмамланды (кайбер урыннарда ул СССРда Италия армиясе өчен ит сатып алу белән шөгыльләнгән дип язалар). Италиядәге төңкөрештән соң, Джорджио яңа Италия һәм патша ягында торырга булды (мотивация арасында ул башта нацистлар белән берләшүгә һәм раса законнары кертүгә каршы иде).
Нацист яклы Венгриядә бу кыю адым иде - аннан соң ул төрмәдә утырды, һәм ул кача алды, аннары Испания илчелегендә тәмамланды. Аның белән "волонтер" документлары булганга, ул Брис белән аңа Испания паспорты бирү турында сөйләшә алды, һәм ул Хорхе Перласка булды. Алар бергәләп яһүдләрне коткаруда катнаштылар. Бриска китәргә кушылгач, Джорджио / Хорхе калмады, үзенә яңа "документлар" язды, шуңа күрә алар Брис кыска ялдан кайтканчы Испания вәкиле булып эшләделәр.
Бу ишетелмәгән тәкәбберлек ярдәмендә ул Венгрларны "Испания" яһүдләренең тоткарланган урыннарына кагылмаска ышандыра алды - аларның күбесе исән калды һәм Совет гаскәрләре белән очраша алды.
Бу хикәянең геройларының икесе дә исән калдылар (Будапешт яһүдләренең башка коткаручысы - Раул Валленберг турында әйтеп булмый), ләкин озак вакыт аларның эшчәнлеге турында бернәрсә дә билгеле түгел иде - һәм 80-нче еллар азагында гына Будапештта яшәүчеләр коткаручысын таба алалар. Бу хикәягә нигезләнеп, "Будапешт фәрештәсе" фильмы төшерелде (мин карамадым, дөресен әйткәндә). Менә шундый хикәя - гражданлык батырлыгы.
Без бирелгән материаллар өчен авторлар җәмгыятенә рәхмәт әйтәбез - Яшь Көнчыгыштан күренеш.
https://zen.yandex.ru/media/mlozha/i-sredi-fashistov-popadalis-liudi-5e8b1bcd5af0cc63093efb62