"Таудагы Indianинд рухлары" басмасында китергән Уарочири кулъязмасы мифларының берсендә, Мака Виза (тәңре) ризык һәм хатын-кыз рәвешендә бүләкне кире какты һәм ул тулысынча ашаган мөгезле устрицаны алып килүне таләп итте. Исегездә тотыгыз, мөгезле устрицалар спондилус моллюсклары дип аталган.
Аллалар өчен бик кирәкле ризык кешеләргә зур зыян китерергә мөмкин, хәтта итне кабыксыз формада ашасагыз да. Апрель-сентябрь айларында спондилус кычыткан ит токсиннар белән туенган. Покс токсиклылыгы алгал чәчәкләре аркасында килеп чыккан "кызыл дулкыннар" дип аталганнан соң кыска вакыт эчендә барлыкка килә.
Бу күренешләр кешеләр өчен куркыныч булырга мөмкин, чөнки кайбер үсемлекләр кешеләрдә төрле авыруларның көчәюенә китерә алган көчле токсиннар чыгаралар (мәсәлән, астма). Кайвакыт "кызыл дулкыннар" вакытында хәтта сәламәт кеше су янында сулыш алуда кыенлыклар кичерә.
Indiansиндстанлылар мондый күренешләрне ниндидер гадәттән тыш вакыйгалар (илаһи билгеләр яки ачу) кебек кабул итә алалар, чөнки агулы алга еш балык, кош һәм кечкенә имезүчеләрнең күпләп үлеменә китерә. Моннан тыш, "кызыл дулкыннар" аеруча җимергеч бураннардан һәм Эль Нинодан соң килә.
Моллюсклар ашаткан алга агулыгы спондилусның төп өлешендә җыела һәм аны кешеләр өчен куркыныч итә. Агулану симптомнары сизүне бозу, эйфория, мускуллар һәм аяклар белән идарә итү югалту, паралич. Каты агулану үлемгә китерергә мөмкин.
Галимнәр моллюск спондилусының итен шаманистик практикалар кысаларында галлюциноген итеп кулланырга, күзгә яшерелгәнне ачарга, аллалар дөньясы белән турыдан-туры бәйләнеш ачкычы итеп кулланырга тәкъдим итәләр. Токсиннар дозасы төрле әзерләү ысуллары ярдәмендә көйләнергә мөмкин (мәсәлән, кипкән яки тәмәке тартылган). Бу очракта ит, мөгаен, кабыклардан ким булмаган.
Индийлар моллюскларның галлюцинацияләү сәләтен спондилусның анатомик үзенчәлекләре белән бәйли алалар. Ачык кабык читендә йомшак гәүдә яктылыкның үзгәрүенә, предметларның кискен карашына һ.б. җавап бирә торган чокырлар белән капланган.
Бу күзләрне белү моллюск итенең галлюциноген эффекты белән берлектә спондилусның ритуаль әһәмиятен арттырырга мөмкин.
Спондилус һәм тылсымлы күренеш ассоциациясен Көньяк Америка һиндлары сәнгатендә эзләргә мөмкин. Израиль музее коллекциясендә Куписник культурасы зур кабык күзле кабык рәвешендә.
Британия музее коллекциясендә моллюсклар аркасында килеп чыккан шаманистик күренешләрне аңлату белән бәйле кызыклы тема.
Алгы һәм артта өч антропоморфик фигура сурәтләнгән. Фигураларның куллары бер яктан, икенче яктан аска күтәрелә. Фон үрнәге нокта үрнәген каплый, ул еш кына спондилус кабыкларының чәчле өслеге белән бәйле. Кайбер ритуал күренеше сурәтләнгәндер, чөнки фигураларның башлары кабыкларга охшаган.
Борынгы сәнгать. Археология. Антиквариатлар.
Вебсайт :.
Коллекция :.
https://zen.yandex.ru/media/agallery/krasnye-prilivy-i-shamanskoe-zrenie-5ecf77565b82770f03ae6b98