Сезгә шәхси тәэсирләрдән әйтәм, ни өчен республика К хәрефе белән атаклы вирус белән инфекция ягыннан бишенче урынга сикерде. Моннан тыш, башка төбәкләрдә дә шундый ук нәрсә күзәтелә. Аерым алганда, Дагыстанлылар вирусның соңгысына ышанмаган. Чөнки, безнең илдәге күпчелек кешеләр кебек, алар хакимияткә ышанмыйлар - ләкин конспирация теорияләре бик күп. Эпидемия башыннан алар социаль челтәрләрне дә, тиз хәбәрчеләрне дә җиңделәр. "Бу безне сарыклар кебек өйгә алып бару өчен бер сылтау гына", "Алар безне вирус белән көрәшү исеме белән чабалар", "Дөнья конспирациясе" ... Нигә язмаска гына. Мин шулай ук Вотсаппта шундый хәбәрләр алдым. Бу бик ышандырырлык - кызганычка каршы, алар бу хәбәрләрне җибәрделәр, мин эпидемия белән хәлне телевизордан күрмим. Мин аның белән эшлим. Numbersәм саннар белән юк. Мин ачык аңлыйм, К хәрефе белән вирус шаяру түгел. Ул чын һәм куркыныч.
Ләкин минем кебек кешеләр өчен, боларның барысын да "реаль тормышта", ачык сәбәпләр аркасында - бөтен халыкның кечкенә өлеше. Калганнары, ахры, "дөнья конспирациясенә" ышаналар - һәм рәсми докладларга ышанмыйлар (бу юлы гаҗәп дөрес - ничек кенә булмасын, "уйлау" һәм "шикләнү" хакыйкатьне эзләүчеләр таралган мәгълүматлардан күп тапкыр дөресрәк). Шуңа күрә бездә бөтен илдә бар - ләкин Дагыстанда тагын бер фактор юкка чыгарылды.
Мондый авыл бар - Тебекмаки. Бик зур түгел, якынча ике ярым мең кеше. Ул тауларда, Махачкаладан 135 км ераклыкта урнашкан. Бердәнбер җирле һөнәрчелек диярлек ашату. Барлык төр башмаклар тегелгән, кыйммәтле машиналарда урындык каплаулары һ.б. Танерлар үзләре товарларын ил буенча йөртәләр. Март ахырында ял көннәре һәм барлык төбәкләрдә үз-үзләрен изоляцияләү игълан ителгәч, бу таннерлар өйгә килеп җиттеләр - товарларын сату мөмкин түгел иде. Табигый, кире кайткач, алар бер-берсенә кунакка йөри башладылар - Кавказ кунакчыллыгы. Алар вируска ышанмады, мин әйткәнемчә - алар гриппка охшаган, бүтәннәр түгел дип уйлаганнар. 7 апрельдә авылда олы яшьтәге хатын-кыз үлде - ни өчен алар аеруча аңламыйлар. Ләкин, җирле гореф-гадәтләр буенча, җирләүгә биш йөзгә якын кеше җыелды. Берничә көннән, бүтән үлемнән соң, хикәя кабатланды.
Бер атнадан соң беренче һәм икенче җирләүдә катнашучыларның күбесе авырып китте. Башта алар игътибар итмәделәр, ләкин кешеләрдә сулыш кысыла башлагач, алар моны аңладылар. Зыян күрде, бөтен йортлар (Дагыстанлыларның гаиләләре зур, картлар анда балалары, оныклары һәм оныкчыклары белән яшиләр һәм бу нормаль.
Апрель аенда авылда 12 кеше үлде. Узган ел дәвамында - 15. Берьюлы меңгә якын кеше авырды - авылның яртысы диярлек. Тебекмакхи башлыгы Республика хакимиятеннән чаралар күрүне сорады. Алар мобиль флюорограф җибәрделәр, бу күпчелек зарарланган кешеләрдә авыруның үсеш дәрәҗәсен ачыкларга булышты. Ләкин даруларны һәм дезинфекцияне үзебез сатып алырга тиеш идек ... Әйе, авыл үзе дезинфекцияләнде.
Ни булды? .. Тебекмакига кайткан танерлар (бәлки, аларның берсе дә) инфекция китерделәр. Бәлки - хәтта авыру да асимптоматик (бит алар күбесенчә яшь көчле егетләр). Әгәр алар үз-үзләрен изоляцияләү буенча тәкъдимнәрне ил буенча билгеләнгән булса, барысы да аз канга төшәр иде. Ләкин, визитка бару (вирус юк, бу "дөнья конспирациясе"!) Өйдән-өйгә инфекция таралуга ярдәм итте. Кеше йогышлы булган озын инкубация чорын исәпкә алып - таралу алга таба да дәвам итте. Бу җеназа аңа аеруча ярдәм итте.
Хәл әле кире кайтырга өлгерде. Чөнки туганнары һәм күршеләре җәрәхәтләнә һәм үлә башлагач, кешеләр вирусның уйлап табылмаганын, "дөнья конспирациясе" түгеллеген аңладылар. Алар санитар-эпидемиологик хезмәт тәкъдимнәрен үти башладылар. Localирле фельдшер-акушерлар үзәге эшчеләре, әлбәттә, геройлар. Иң авыр пациентларны китергән больница ...
Кызганычка каршы, хәлнең авырлыгын бөтен кеше дә аңламады. Хасавюртта күптән түгел генә кешеләрнең җирле базарда битлекләрсез хәрәкәт итүләрен, өстәвенә, социаль дистанцияне күзәтмәвен күреп була. Гади генә итеп әйткәндә, коточкыч җимерү бар - вирус таралу өчен иң мөһиме. Thisәм бу, больница, йогышлы авырулар хастаханәсенә әверелүгә карамастан, май урталарында 100% тулы иде. Аларга мохтаҗ булган һәркем өчен механик вентиляция кытлыгы булган мизгелләр дә булды - алар үз чиратында тоташтылар ...
Кызганыч, илебездәге хәлнең катлаулылыгын аңлау кешеләргә, яисә якыннарына кагылганда килә. Моңа кадәр - без барыбыз да үлән чабабыз. Проблема шунда ки, андый карашлы кеше, зарарланса, ул авырып кына калмый, башкаларга да зарар китерәчәк. Алар белән, мәсәлән, кибеттә (беркем дә килеп кермичә эшли алмый). Шуңа да карамастан, эпидемияне әкренләтү өчен эшләнгән чаралар (үз-үзеңне изоляцияләү, маска режимы, социаль дистанция һ.б.) баштан ук уйлап табылмады.
Сезгә мәкалә ошыймы? Идеологик яктан дөрес булмаган каналга ошый һәм язылу!
https://zen.yandex.ru/media/zapiski_zoologa/pochemu-polyhnulo-v-dagestane-5ec93bdb7c82386f5b788169