Барыгызга да хәерле көн. J.29 "Туннан" мультироллы көрәшче турында мәкаләләр сериясен тәмамлыйбыз. Элегерәк без аның барлыкка килү тарихы һәм аның тестлары ничек узуы турында җентекләп сөйләштек (мәкаләгә сылтама). Аннары аның модификациясе, гаскәрләргә җибәрү һәм экспорт турында мәгълүматлар бирелгән мәкалә килде (мәкаләгә сылтама). Без бу теманы алтмышынчы еллар башында Африка Конго Республикасында булган хәрби куллану турындагы хикәя белән ябырбыз. Швеция авиациясе өчен бу бик мөһим вакыйга, чөнки Дж 29 ил читендәге сугышларда катнашкан беренче һәм бердәнбер көрәшче булган. Хәзер тулырак.
Егерменче гасырның икенче яртысында Африка җирле конфликтлары ... Кыскасы, моны нәрсә әйтеп була? Hellәһәннәм һәм Израиль. Алганнан соң, әйтик, ана илләреннән рәсми бәйсезлек, күпчелек элеккеге колониаль илләр бер-бер артлы канлы сугышларга керештеләр. Махсус урын эчке регулярлык белән алып барылды, алар гадел регулярлык белән башланды. Аларның килеп чыгу сәбәпләре бик күп - сепаратизм, дини фанатизм, милләтчелек, социализм һәм капитализм арасында салкын каршылыкның дәвамы, ресурслар өчен көрәш, читтән башка йогынты ясау, хакимияткә баналь сусау һ.б. Исемлек зур. Аерым алганда, безне Конгода башланган конфликт, төгәлрәге, 1961-1963 елларда билгеле бер чор кызыксындыра.
Нәкъ шул вакытта безнең фикер алышу темасы Дж. 29. Сугыш хикәясе Катанга фетнәсе булып төште. Сепаратистларны генерал Моис Чомбе җитәкләде, ул Бельгия шәхесендәге элеккеге мегаполисның ярдәменә ия иде. Ул тирә-юньдә гаҗәеп көчләр, ялчылар җыя алды, һәм шулай ук үзенең хәрби самолетларын (Авикат дип аталган) оештыра алды, ул башта җиңел Fouga CM.170 Magister һөҗүм самолетыннан торган һәм Dornier Do 28 транспорт бомбардировщикларына әверелгән.
Ул үз көчләре биләгән Конго территориясеннән чыгарылуы һәм бәйсез Катанга дәүләте төзелүе, башкаласы Элизабетвилл шәһәрендә булуын игълан итте. Бу провинция минераль чыганакларга бай иде, шуңа күрә аның өчен каты көрәш барганы гаҗәп түгел. Конфликтның көчәюен һәм Конгода дәүләтнең бөтенлеген торгызу өчен БМО тынычлык саклау көчләре кертелде. Башта алар сепаратистлар белән хакимият конфликтында турыдан-туры катнашмаска тырыштылар, ләкин алар өч транспорт самолетын юк итү белән берничә провокация оештырдылар, алар БМО гаскәрләре тарафыннан гуманитар ярдәм күчерү өчен кулланылды. Табигый, бу җавап бирде һәм Берләшкән Милләтләр Оешмасы Генераль Секретаре битараф илләрдән сепаратизм фокусын локализацияләү өчен катнаш һава төркеме булдырырга рөхсәт бирде.
Дүрт штат катнаш төркем өчен үзләренең хәрби җиһазлары белән тәэмин иттеләр. Дүрт F-86F сугышчысы Эфиопиядән, C-119 транспорт самолетлары һәм Италиядән алты Канберра В (I) бомбардировщиклары .58. Швециядән рәсми сорау 1961 елның 22 сентябрендә җибәрелде. Операция өчен шведлар 5 сугышчы Дж 29Б бүлеп бирделәр (Fv 29374 "Ак D", Fv 29393 "Ак Е", Fv 29398 "Ак F", Fv 29440 "Ак G", Fv 29475 "Ак J"). Бу самолетның канаты составы турында мәгълүмат. Бер чыганак буенча, бу F 8 (Баркарби) канаты, икенчесе буенча F 10 (Скане) канаты. 30 сентябрьдә, персоналны (пилотлар һәм техниклар) һәм җиһазларны тиешле әзерләгәннән соң, самолетларны Африкага күчерү башланды.
Туры Конгода алар 4 октябрьдә Леопольдвиллга Нгилли аэродромына килеп җиттеләр. Күчерелгән Швеция сугышчылары F 22 канатын булдырдылар. Ул Свен Лампеллның берләштерелгән һава берәмлекләренә боерык бирде. Шул мизгелдә, сугышны туктату гамәлдә иде, шуңа бәйле рәвештә, F 22 канаты башта провинция башкаласы Кассай Лулуаборгка күченергә мәҗбүр булды, фетнәче Катанга белән чиктән 240 км ераклыкта. Озынлыгы 2000 метр булган тулаем ИДП белән бик яхшы аэродром бар иде. Очкыч күпчелек вакытта ачык һавада сакланган, ләкин шулай ук техник хезмәт күрсәтү өчен җиһазландырылган ангар бар. Indianиндстан һәм Эфиопия самолетлары Нгилли базасында калды. Башта Indianинд самолетларына разведка функцияләре билгеләнде, һәм J 29B F-86F белән берлектә сугыш каплавы белән тәэмин ителергә тиеш иде, шулай ук, кирәк булганда, җир мишеньларына (аэродромнар, күперләр һәм дошман берәмлекләре кластерларында). Турыдан-туры Дж. 29Б. октябрь башында, Катанга белән чик буенда патрульлек итү башланды. Ләкин илнең бүтән урында да тынгысыз иде. 11 ноябрьдә ике С-119 самолетлары булган Италия экипажлары кулга алына һәм соңрак үтерелә. Бу Кинду шәһәрендә булды. Берничә J. 29Bs разведка өчен очтылар, ләкин нәтиҗәсе юк. Ноябрь азагында шалтыратулар билгесе системасы кертелде, аны БМОның барлык контингент пилотлары кулланды.
5 декабрьдә "Унокат" операциясе башланды, нәтиҗәдә икенче көнне Колвезидагы Авикат базасына һөҗүмнәр башланды. Зыянны ике Сааб һәм Канберра бәрде. Катанга авиациясенең күпчелеге җимерелде, калган самолетлар тиз арада Көньяк Родезиягә эвакуацияләнде. Зыянны бераз J. 29B алган, аңа бераз ремонт кирәк булган. Берләшкән Милләтләр Оешмасы авиациясе Каминадагы басылган һава базасына күчерелде. Соңыннан, Катанганың хәрби корылмаларына һөҗүмнәр дәвам итте. Гаскәрләр, ягулык саклагычлары һәм сугыш кирәк-яраклары, күперләр һәм башка корылмаларга һөҗүм иттеләр. 10 декабрьдә Дж. 29Б пар Элизабетвилл базасына бәрелде. Унике көн эчендә 70 сорт үткәрелде. Аннан соң, авиация, нигездә, патрульлек белән шөгыльләнде.
1962 елның 11 мартында пилот хата аркасында Саабларның берсе очышта югалды. 1961 елның декабрендә барган сугыш тагын да компетентлы разведка кирәклеген күрсәтте. Шуңа бәйле рәвештә, 1962 елның ноябренә кадәр Конгога ике Швеция разведка самолеты (Fv 29906 "Ак В" һәм Fv 29944 "Ак А") җибәрелде, алар шунда ук катнаштылар. Авикат көчләрен торгызу турында мәгълүмат алынды. Алар Т-6 самолеты, де Гавилланд Вампиры, шулай ук ярдәмче машиналар алдылар. Берләшкән Милләтләр Оешмасы авиациясенә дә үз көчен арттырырга кирәк иде. Октябрь аенда булган Эфиопиялеләрнең F-86F чыгарулары аркасында хәл начарланды. Indiaиндстан шулай ук Кытай белән чик буендагы киеренкелек аркасында Канберрасын кире кайтарырга теләде. Нәтиҗәдә, шведлар 1962 елның декабренә кадәр тагын 4 J-29B (Fv 29364 "White G", Fv 29365 "White I", Fv 29371 "White C", Fv 29445 "White H") ыргыттылар. J. 29F-ка модификация җибәрү варианты да каралды, ләкин бу идея ташланды. Берләшкән Милләтләр Оешмасы башка илләрдән өстәмә сугышчыларны җәлеп итәргә тырышты, ләкин әлегә кадәр уңышсыз. 1962 елның 29 декабрендә авиация катнашкан яңа зур масштаблы һөҗүм операциясе башланды.
Ике көн дәвамында алты Дж. 29Б. сепаратистларның объектларына сукты. Колвези аэродромында кабат эш ташлау булды. Өч Сааб кечкенә зыян күрде, икенчесе озын ремонт таләп итте. Шул ук вакытта алар ким дигәндә дүрт Т-6 самолетларын, бөтен Гавилланд Вампирын һәм башка дошман самолетларын юк иттеләр. Операция 1963 елның 17 гыйнварына кадәр дәвам итте. Бу вакыт эчендә сугышчылар җиргә һөҗүм итү өчен кулланылды. Чомбе фетнәсе бастырылды, Катанганы кулга алу омтылышы уңышсыз булды. Сугыш бетте. Февраль аенда Филиппин һәм Иран сугышчылары кыска вакыт эчендә Конгога урнаштырылды, һәм шведлар өйләренә җыела башладылар. 23 март - тагын 29 Дж. очышларның берсендә югалды. Көрәш тулаем төбәк продуктыннан чыгарылды, зур зыян күрде һәм торгызыла алмады. 20 апрельдә ике S-29C һәм ике J. 29B. Конгодан китте һәм 27 апрельгә Швециягә кайтты. F 22 канатыннан калган самолетлар вакыт-вакыт Ангола белән чик буенда оча. Соңгы очыш алар 19 августта. Аннары сентябрь башында самолетлар җибәрелде, персонал һәм җиһазларның бер өлеше Швециягә җибәрелде.
Гомумән, F 22 канатыннан Швеция "Сааблары", авыр эш шартларына карамастан (тропик климат) үзләрен бик яхшы күрсәттеләр. Очышның гомуми вакыты якынча 2200 сәгать иде. Алар алдына куелган сугыш миссияләре тәмамланды. Алар турыдан-туры корбаннар кичермәделәр. Шведлар моны практикада исбатлый алган яхшы көрәшче булдырдылар. J. 29 гаиләсен җентекләп карау хәзер тәмамланды.
https://zen.yandex.ru/media/id/5e088b8de3062c00b34353cf/shvedskii-istrebitel-saab-j-29b-boevoe-primenenie-5e776af5e5941c71e0123a33