Күптән кызыксына идем, ни өчен хәзерге, бернинди 1930 еллардагыдай идеология нормалары тарафынна кысылмаган татар теле орфографиясе инглиз теленнән турыдан туры сүзләр алынуга көйләнми?
Үзегез карагыз: урыс телендә булмаган инглиз телендә дә, татар телендә дә уртак фонемалар бар, алардан иң беренчесе ул "Ә", инглиз A хәрефенең әйтәлеше. Шундый ук вакытта урыс теленә күп интернеттәге төшенчәләр инглиз теленнән алынган. Ни өчен татарлар да аларны урыс теле чынлап та бернинди сүзлектә әле кодификацияне күрмәгән "кагыдәләре" буенча язалар?
Минемчә, инглиз теленә якынлаша торган язу кагыйдәләре булса, татар теленең өйрәнү күпмилләтле "яшь циник" катлавына (хәзерге урта буын мәнәҗерләре, яки "Тукай татарчасындагы" кибетчеләр) файдалырак булып тоелыр. Чөнки татар теле өйрәнгәндә "балагыз һәркемгә файдалы инглиз теле сүзләренең дөресрәк әйтелешен" белеп алыр иде.
Әйе, үземә, минем кебек кешеләргә шул логика ясалма булып сизелә: безгә татар теле шәхси утилитар файдабызга гына кирәк түгел, без балаларыбызның акыл үсешенә утилитар белемнәр файдасы күзлегеннән карамыйбыз, ә гомуми үсешкә инглизчәне кертелмәгән татарчаны да җитәр.
Ләкин "яшь циник" катлавын үзгәртеп булмый инде. Балаларын гына. Ә балалары татар теленә таныш булсыннар өчен аларның яшь циник турыдан туры беркатлы файданы гына күрүче ата-аналарын алдасыбыз бар. Аннан соң, "яшь циниклар" урта яшьлеләргә әйләнгәч, алар беркатлы файдадан башка, акылны үстерүче файданы аңлаячаклар. Балалары да аңлаячак. Ләкин хәзер башка максатларга яраган татар телен "утилитар файдасы" базарында да сатасы бар. Югыйсә, "иске максатлар" ярлыклары ябыштырылган товарга күнеккән сатып алучылар җитмәс, ә артык калганы бушка китер.
Шуннан миңа инглиз яки башка популяр чит ил телләреннән сүзләрен турыдан туры алыну бик мөһим булып күренә.
https://zen.yandex.ru/media/iskitkectatartele/keshbek--heshteg-vs-kshbk--shtg-5e7cd78a38906d44f052b603