Беренче тапкыр Алтай интеллигенциясе вәкилләре Укок платосының изгелеген игълан иттеләр, Н.В. Полосмак җитәкчелегендәге Новосибирск археологлары Ак-Алах елгасы үзәнлегендә Ак-Алах-3 тауында боз линзасында яхшы сакланган яшь хатын-кыз мумиясен ачканнан соң. . Хәзер бу мумия "Укок принцессы" яки Алтай принцессы буларак билгеле.
Алтай принцесса биеклеге искергән һәйкәл иде, алар борынгы заманнарда урларга тырыштылар. Бүгенге көндә, чик элемтәсе төзелеше белән бәйле рәвештә, җимерелгән.
Казу эшләре башлангач, һәйкәл сүтелгән хәлдә иде һәм җимерелгән булып күренде: алтмышынчы елларда, Кытай белән конфликт вакытында, бу урыннарда ныгытылган территория төзелде, материаллар манаралардан алынган.
Тимер гасыр күмелгән тау башында табылган, аның астында тагын да борынгысы урнашкан. Кабер бүлмәсе берничә көн ачылды, бозны әкренләп эретте, эчтәлегенә зыян китермәскә тырышты.
Палатада ээр астындагы һәм җайланма белән алты ат табылды, шулай ук бронза кадаклар белән капланган агач палуба. Мумия бераз ямьсез аяклары белән ята иде. Аның кочагында ул бик күп татуировкалар тапты. Мумия киеп ефәк күлмәк, йон юбка, носки, мех пальто һәм парик кигәннәр. Барысы бергә күмелгән кешенең асылын күрсәттеләр.
Өстәл кебек яссы тигезлектә йокларга тротны селкеттек. Күчмә җырларның ни өчен озын булуын аңлый башлыйм: йөзләгән верстлар өчен бер үк дала, хәтта шул һәм яңгыр ява.
Бу сылтамада Алтай тауларының тарихы һәм дине, Тибет һәм Кайлаш, шулай ук Аркаим табышмаклары турында язмаларымның тулы исемлеге бар.
https://zen.yandex.ru/media/altay_bilik/princessa-ukoka-5e857a145a232e3422b2845c