Сез яңа терминны өйрәнәсез - һәм сез аны шунда ук кулланырга телисез. Кайберәүләр өчен терминнар һәм кушма сүзләр - профессиональ сөйләм. Теләсә нинди тема буенча сөйләшүдә үзегезне ышанычлырак хис итү өчен, безнең исемлекне карагыз һәм иң шикле стрессларны исегездә тотыгыз.
Уңда: педофилия
Авыр сүз мәгънәдәге кебек грамматик түгел. Без аңлатучы сүзлектән өземтә китерәбез: "Педофилия - балаларга җенси тартуда чагылган бозыклык." Тирәнрәк йөрмәгез, темадагы текстларның берсен яхшырак укыгыз. Хәзер орфоэпиягә, ягъни әйтелешкә кире кайтыгыз. Бу шаян һәм күңелсез сүздә басым икенче һәм "һәм" - педофилиягә төшә. Без бу тема турында сөйләшергә һәм ким дигәндә тормышта аның белән элемтәгә керергә тиеш түгел дип чын күңелдән ышансак та.
Уңда: аристократия
Тарих дәресләрендә яки политик фән парларында ишеткән тагын бер термин. Бу сүз Грециядә барлыкка килгән, "югары сыйныф" яки "хакимият клан дворяннарына караган хакимият формасы" дигәнне аңлата. "-Крастия" белән тәмамланган башка исемнәрдәге кебек, монда басым бу өлешкә төшә: аристократия, демократия, технократия һәм хәтта бюрократия. Резниченко редакцияләгән сүзлек "аристократия" әйтелешенең булганын күрсәтә, ләкин хәзер искергән.
Уңда: хәрәкәт
Шуңа күрә сез кагыйдәләр уйлап чыгарабыз һәм бу "тупас хата" дип кычкырып игълан итәбез. Ләкин бу без түгел. Аванесов редакцияләгән орфоэпик сүзлек суд сүзеннән икенче хәрәкәткә басым ясап "хәрәкәт" сүзен әйтү дөрес дип яза. Аның янында өченче буын “мөрәҗәгать” гә басым “тупас ялгыш” дип язылган (сорау билгесе белән!) Аның янында күрсәтелә. Бу сүз юридик өлкәдә профессиональ яргон булып санала.
Дөрес: Форзак
Urisриспруденциядән басмага кадәр. Рус теленең православие сүзлекләре бер-берсе белән килешә алмый һәм берьюлы ике вариант бирә алмый: гадәти форсимпле "форсат" һәм профессиональ термин "форзат". Ләкин ортопик сүзлекләрнең иң абруйлысы (Зарва, Аванесов һәм Резниченко редакторы) фразалистка бертавыштан тавыш бирәләр. Әгәр дә кемдер нечкәлекләрне белмәсә, без әйтәбез: бу ике битле кәгазь, бу битләрне китап бәйләү белән бәйли.
Уңда: Апостроф
«- өстән үтемгә охшаган бу аңлашылмый торган суперскрипт - апостроф. Билге кайбер телләрдә сузык авазның юклыгын күрсәтү өчен кулланыла: Joan of Arc (Joan of Arc урынына), D’Artagnan (де Артагнан урынына) яки француз. Ләкин без стресс турында сөйләшәбез: Апостроф дип әйтү дөрес. Мария Зарва сүзлегендә хәтта "апостроф" юк, ул белемсез дип ассызыклана. Бу шулай ук иң популяр сүзләрнең берсе, әйтелеше Яндекс сорый.
Уңда: FenOmen
Феномен булыгыз, ниһаять, сүзнең дөрес әйтелешен исегездә тотыгыз. Ләкин монда, алар әйтергә теләгәнчә, "барысы да катлаулы". Кайбер сүзлекләр сүз куллану өлкәләре белән уртаклашалар һәм "phenOmen" - бары тик фәнни термин дип ышандыралар. Гадәттән тыш нәрсә яки искиткеч сәләтле кеше турында сөйләгәндә, вариантлар төрле булырга мөмкин: күренеш һәм күренеш. Беркем дә бәхәсләшмәсен өчен өстенлекле вариант - мәгънәсенә карамастан, икенче буынга басым ясап.
Уңда: Фетиш
Грамоталылык һәм рус теле белән мавыккан фетишистлардан сакланыгыз! Ләкин моңа кадәр терминны камил әйтегез. Бу сүз безгә француз теленнән килде. Инглиз, немец, хәтта Элвен гына сөйләшсәң дә, син колагың почмагыннан ишеткән булырга тиеш, француз телендә стресс еш кына соңгы буынга төшә. Бәхеткә, оригиналь басым сакланган. Нигә бәхеткә? Чөнки без кагыйдәләргә туры килмәгән киләсе планлаштырылган стрессны ятларга тиеш түгел. Иң мөһиме - фетиш - французча нәрсә. Монда без "Ялузи" дигән гомуми ялгыш сүзне искә төшерәбез. Безнең алдыбызда тагын бер француз, шуңа күрә басым тагын "мин" гә төшә: jalousie.
Уңда: БЛАГ
Төрле өстенлекләр бар: цивилизация, табигать, җир, материал. Ихтыяҗны канәгатьләндергән бар нәрсә муллык һәм иминлек китерә (без "Грамоталылык.ру" сүзлеген китерәбез). Берлектә "Благо" исеме "А" хәрефенә басым ясала. Ә күплек санда - бернәрсә дә үзгәрми. "Яхшы" дип әйтергә теләсәгез дә (һәм сез үзегезне тыеп тормыйсыз), ортопик сүзлекләр сезне хупламыйлар һәм зур хата өчен хөкем ителәләр. Шуңа күрә безнең бөтен гаепләребезне онытмагыз.
Уңда: тулаем
Сез бу Мелдагы грамоталылыкның яшерен икътисадый проблемасы дип уйларга мөмкин, ләкин юк. Нәкъ менә без гиммикларны җентекләп тикшердек һәм әйтелеш өчен барлык терминнарны бергә тупладык. Вести программасының якшәмбе санын ким дигәндә бер федераль каналда караган булсагыз, сез "тулаем продукт" турында нәрсәдер ишеткәнсездер. Яисә тулаем продуктның кыскартылуы - юк, бу Владимир Владимирович Путин түгел, ә "тулаем эчке продукт". Әдәбиятның әдәби версиясе "тупас", "җимерелгән" хата.
Дөрес: күпләп сату
"Күпләп сатып алу" - яшерен шопахоликларның яраткан гыйбарәсе. Яхшы, яисә бик экономик кешеләр. Гомумән алганда, бу сез башка кешеләр белән берлектә берничә продуктны арзан бәягә сатып алу өчен. Әгәр дә сез бу массакүләм күңел ачучыларның берсе булсагыз, сез сатып алу күпләп түгел, күпләп сатылганын төгәл беләсез. Allәм без бик хөрмәт иткән барлык сүзлекләр дә сезне бу карарда хуплыйлар. "Күпләп сату" рекламасы беренче буынга басым ясап әйтелә. Howәм ничек буталмаска!
https://zen.yandex.ru/media/melfm/10-nepravilnyh-udarenii-kotorye-rejut-sluh-gramotnym-liudiam-5ebbb0ab7ef6bb3aab43561c