Slovakya’da ve Çekya’da da çok özel yerler var. İyilik ve kötülük arasında çok uzun zaman geçen savaşlar ile ilgili masallardan bazı simgeler hâlâ kalıyor.
Masallarla ilgili çok fazla yer vardır. Mesela, Budça bölgesinde doğada yürüyorsunuz, etrafınızda kaya yok, dağlar yok, sadece sizin önünüzde büyük bir kaya çıkıyor. Bu kaya oraya nasıl düştü acaba?! Gökyüzünden aşağıya mı düştü?
Paleontologlar herhalde bilir ama biz bir halk hikâyesi tarafından bakacağız. Sebep? Belki biraz daha eğlenceli olabilir.
Bir zamanlar... Zvolen şehri çevresinde, bir çoban olan Janko koyunları otlatırdı. Bir gürültü dolayısıyla ağaçların arasındaki açıklığa baktı. Janko, çayırda iki tane şeytanı sihirli şapka için kavga ederken gördü. Daha uzun olan şeytan kısa şeytana,
“Şapkayı kafaya takınca görülmez olup, yüz şeytan gücüne sahip olacağını” anlatıyordu. Janko onları dinledi. Sonra bir anda arkadan gelip şeytanların kuyrukları birbirine bağladı.
Sonra Janko sihirli şapkayı,
“Belki de hiç sihirli değil ama yine de onu denemeliyim” dedi. Şeytanlar bir kaya getirdiler. Kayayı fırlatınca şapkanın çalıştığını gördüler. Kaya Budça ormanına doğru uçup, orada bir taş üzerine oturdu.
“Şimdi şapkamızı değiştirelim, ben de deneyeceğim” dedi Janko. Şapkayı alınca kafasına taktı ve şeytanlar onu bir daha hiç görmediler. Şeytanlar, Janko’yu aradı ama bulamadılar ve onları nasıl kandırdığını hiç anlayamadılar. Kaya orada bugüne kadar duruyor ama çok az insan orada ne olduğunu biliyor.
Biraz benzer bir hikâye de Çekiya’da var. Oradaki şeytanlar daha fazla mı akıllı? Bakalım.
1949 yılından doğal rezervasyon olan Çertova skala’da, halk hikâyeleri buranın güzel doğasından daha ünlüdür.
Şeytan, bir gün avcı gibi giyinir ve yaşlı balıkçıya, kızını vermesi koşuluyla Berounka Nehri üzerinde köprü yapma söz verir. Yaşlı balıkçının bir şartı vardır; köprünün sabah horoz ötene kadar bitmesini ister. Sabaha doğru, yaşlı balıkçı avcının gerçekte kim olduğunun anlar, Aziz Vit’i yardıma çağırır. Aziz Vit yaşlı balıkçıya horoz gönderir. Horozu havaya atar, horoz o anda ötmeye başlar. Şeytan, köprüsü ile kaybolur…
Çekiya’da 2005 yılında Çek Şeytanları Arayışı (veya Bohemya’daki Şeytan Tarihinin Epochal Ansiklopedisi) kitabı yayınladı. Çekiya’da sadece tek bir şeytan kayası yok, şeytan kayaları ve şeytan duvarı da var.
Şeytan duvarı, Loučovice ve Vyšší Brod arasındaki Vltava Nehri üzerinde yükselir. Čertova stěna/Şeytan duvarı - Luč Ulusal Doğa Koruma Alanı'na alınmıştır.
Buradaki masalda şeytan yeni inşa eden manastırı yıkmak ister. Vadi boyunca taşlardan yaptığı baraj ile su toplamaya çalışır. Sonra barajın duvarı kılırınca su ile manastır yıkılacaktır. Ancak kader gecesi işi tamamlayamaz ve şafak vaktiyle zamanı dolar. Taş baraj çöker ve kayalar nehir yatağını sular altına alır. Çevresindeki yamaçları sularla kaplanır.
Size bir sır vereim! Gerçekte, şeytan duvarı buzulardan oluşmaktadır.
“Şeytandan, özellikle de meleksi bir gülümsemesi olanından, uzak dur.“
(S čertmi nie sú žiadne žarty, najmä, ak majú anjelský úsmev - Slovak atasözü)
Şeytan kayalar (Čertové skály), Lideçko köyünün kuzey kenarındaki tepenin güney batı yamacında (deniz seviyesinden 699 m), 450-590 m yükseklikte, Senice Nehri’nin sol vadi yamacında yer almaktadır.
Yıllar önce Lideçko’da zengin bir çiftçi yaşıyordu. Büyük bir servete sahip olmasına rağmen, kızı Rozina evlenmiyordu. Kızı ne güzel ne de akıllıydı ama çok güçlüydü. Rozina mahalledeki tüm eğlencelere damat bulmak için katılıyordu. Bir akşam öfkeyle, cehennemden gelen şeytan olsa bile dans edeceğini söyledi Rozina. Hemen salona bir yakışıklı avcı geldi ve Rozina ile sabaha kadar dans etti. Sadece kiliseye hiçbir zaman gelmek istemezdi. Rozina’nın annesi damatının ayağı yerine toynak gördü. Durumu anlayınca anne şeytana, Lideçko tepesindeki nehri tersine akmasını sağlarsan kızımı sana vereceğim dedi. Fakat sabah horozun ilk sesine kadar vakti vardı. Şeytan köydeki bütün horozları öldürmeye ve kayaları taşımaya başladı. Ama Rozaninin annesi bir tane horozu çok iyi saklamıştı. Sabah horoz ötünce şeytan hakkını kaybetti.
Şeytan kayayı düşürüp barajı bitiremeden kaçtı.
bugün gördüğümüz kayaların şeytanın sırtında taşıdığı kayalar olduğu söylenir.
Doğal Kaya oluşumu Kaya İğnesi - Şeytan Kayası olarak da bilinir. Stará Ľubovňa (Slovakya) bölgesindeki Poprad nehri kıyısında, Chmeľnica ve Hajtovka köyleri arasında yer alır.
Adını, Asılzade Ľubovenský'nın bir kale inşa etmek için ruhunu şeytana satma efsanesinden almıştır. Kale bittiğinde, soylular manastıra gittiklerini şeytana itiraf ederler ve şeytan öfkeyle hakarete geçer. Şeytan intikam almaya karar verir, bu yüzden kaleye atmak istediği büyük bir kaya alır. Kayayı taşırken, manastırın üzerinde bir çan çalar ve kaya şeytanın pençelerinden düşer. O zamandan beri Kaya iğnesi kayası‘na, Şeytan kayası da deniyor.
Kaya iğnesi yaklaşık 12 metre yüksekliğindedir ve dinozorların hala Dünya üzerinde yürürken, Jura’nın jeolojik döneminde oluşmuştur.
Bizim kültürümüzde geçmişten beri şeytan konusu çok büyük bir önem taşıyor. İnsanlar kötüleri korkutmak için şeytan karakterini yarattı. Bu konu ile ilgili bir sürü film ve çokca masal var. Aralıkta, Aziz Nikolaus günü kutlamasında da Aziz Nikolaus yanında bir melek ve bir şeytan dolaşıp çocuklara şekerler yada kömür veriyor. Bir de bir Slovak atasözü diyor ki:
“Şeytanın gidemeyeceği yere kadın gönder.“ Sebebini kim bilir ki? :D
Michaela Rexova Karaazmak
Gazetenehaber