Америка президенти Д.Трамп ўзи ва америкаликлар коронавирусга қарши гидроксихлорохин препаратидан фойдаланаётганини сўзлаб бергани ҳақида ҳабарлар чиқди.
Гидроксихлорохинни экспортини тўҳтатиб қўйган Ҳиндистон Ўзбекистонга ушбу препаратни экспорт қилишга руҳсат бергани айтилди.
Дунёда энг машҳур препаратлардан бирига айланган гидроксихлорохин ҳақида нималар маьлум ва уни Ўзбекистонда қандай номларда учратиш мумкин?
Гидроксихлорохин хлорохин гуруҳига мансуб бўлиб, хлорохиндан гидрокси гурухи борлиги билан фарқланади. Хлрохин молекуласи 1934-йил Bayer компанияси томонидан яратилган.
Гидроксихлорохин 1955-йил 18-апрелда FDA томонидан Sanofi aventis компаниясининг "Плаквенил" савдо бренди остида рўйҳатдан ўтган.
Фармакологик гуруҳи: безгакка қарши восита.
АТХ коди: Р01ВА02.
Плаквенил безгакка қарши хусусиятларга эга ва шунингдек сурункали дискоид ёки тизимли қизил югирик (ТҚЮ) ва ўткир ва сурункали ревматоид артритда (РА) яллиғланишга қарши ва иммунодепрессив таъсир кўрсатади. Безгак, қизил югурик ва ревматоид артритда унинг таъсир механизми охиригача маълум эмас.
Қўлланилиши
- Ревматоид артрит; ювенил ревматоид артрит; қизил югурик (тизимли ва дискоид).
- Безгак ( falciparum нинг хлорохин-резистент штаммларидан ташқари):
- Plasmodium vivax, P. ovale ва malariae, шунингдек P. falciparum нинг сезгир штаммлари чақирган безгакнинг ўткир хуружларини олдини олиш ва даволаш;
- falciparum нинг сезгир штаммлари чақирган безгакни радикал даволаш учун қўлланади.
Безгак касаллиги безгак чивинлари ёрдамида тарқалиши ва улар асосан тропик ўлкаларда тарқалганлиги сабабли ва кўплаб давлатлар қатори Ўзбекистонда ҳам безгакка қарши самарали кураш олиб борилгани учун бизда шу пайтгача асосан ревматоид артритда фаол қўлланиб келинган.
Препарат фақат ичга қабул қилинади.
Ревматоид артритда узоқ муддат қабул қилингандан сўнг эффекти сезила бошлайди. Бунга бир неча ҳафталар кетиши мумкин.
Апрель ойида франсузлар дастлаб гидроксихлорохиннинг иммуномодуляторлик ва вирусга қарши ҳусусиятларидан фойдаланишни текширишди. Текширувда жуда кам (20 киши) қатнашган эди ҳалос. Ижобий натижалар олишгани ва бу ижобий натижалар азитромицин билан комплекс қўлланганда(6 беморда) янада яҳши самара бериши айтилди.
FDA ўтказилган текширувлар жуда кичик гуруҳларда олиб борилганига қарамасдан бошқа муқобил вариант йўқлиги сабабли уни қўллашга руҳсат берди ва миллионлаб дозаларда Америка шифоҳоналарига ишлаб чиқарувчилар томонидан гидроксихлорохин ва хлорохин етказиб бериш бошланди. Россия ҳам апрельнинг ўзида уни қўллашга руҳсат берди.
Ўзбекистонда ҳам ушбу препарат беморларда қўлланиб келинмоқда.
Препаратнинг салбий таьсирлари кўплиги сабабли уни фақат қисқа муддатли даволашларда қўлланилмоқда. Гидроксихлорохиннинг салбий таьсирлари хлорохинга нисбатан кам ҳисобланади.
Ҳозирда Ўзбекистонда "Плаквенил 200мг "Sanofi Synthelabo(Буюк Британия)(230 мингдан 285 минг сўм оралиғида), "Иммард 200мг" - Ипка Лабораториз Лимитед(Ҳиндистон) номлари остида гидроксихлорохин савдода мавжуд.
Бу препаратдан ташқари дунёда фавипиравир(Авиган) ва Ремдесевир препаратлари ҳам қўлланиб келинмоқда. Бу препаратлар ҳақида кейинги постларда таништириб ўтамиз.
Ушбу маьлумотлар препаратдан ўзбошимчалик билан фойдаланиш учун тақдим этилмаган. Унутманг коронавирусга қарши профилактика ва даволаниш учун ўзбошимчалик билан дори воситалари қабул қилиш фақатгина салбий оқибатларга олиб келади.
Ўзбекистондаги илк фарм-блогерлар жамоаси ҳамкорлигида, Фармацевтика соҳасини ривожлантириш ва уни тарғиб қилиш учун яратилган универсал канал @phb_uz.