Шуңа күрә Литва Бөек Герцоглыгы кешеләре Литвиннар дип атадылар. Бу терминның этник яки милли түгел, ә гражданлык мәгънәсе булганын аңлау мөһим. Ягъни, Литвиннар Литва кешеләре генә түгел, бу җирләрдә яшәгән славяннар да.
Моннан тыш, башта Литвалар юк иде, ләкин Балтыйк буе Жемитлар, Акситлар, Джуклар, Ятвинглар, Пруслар кабиләләре бар иде, алар соңрак бер Литва халкына кушылды.
Моннан тыш, Принцессада Курон, авыллар, Латгаллар, Земгаллар һәм башка Балтлар яшәгән, алар соңрак Латвия этник төркеменә кергән. Литвалыларга охшаган, ләкин барыбер бәйсез!
Славяннарга килгәндә, алар соңрак аерым халыкларга - Беларусия һәм Украинага әйләнделәр. Поляклар тасвирланган вакыт эчендә булган.
Шулай ук, татарлар, караитлар, әрмәннәр, шотландлар, венгрлар, италиялеләр һәм башка бик аз халыклар турында онытмагыз. Igenирле түгел!
Күргәнегезчә, Литва Бөек Герцоглыгы күпмилләтле иде. , Әм, иң мөһиме, төрле чит ил кешеләренә карата уртача демократик (яхшы, ким дигәндә урта гасыр шартларында).
Шунысы кызык, принцессның рәсми теле бөтенләй Литва түгел һәм бөтенләй Балтыйк теле түгел, ә Көнбатыш Рус теле дип аталган. "Көнбатыш рус" термины заманча; аны лингвистлар гади рус телләре белән бутамас өчен кулланалар. Бу телне принципиальлектә руслар дип атадылар бит. Барлык кәгазьләр дә аның өстендә алып барылды, бу рәсми офис теле иде. Яхшы, гади кешеләр, әлбәттә, үз телләрен кулландылар - рус, литва, поляк һ.б. кешеләрнең төгәл яшәгән урынына һәм ничек тыгыз булуына карап.
Көнбатыш рус теле иске рус теленнән чыккан, бу иске славян тәэсирендә, Кирилл һәм Методий алар белән чиркәү теле итеп алып килгән. Иске славян теле, иске рус һәм көнбатыш руслардан аермалы буларак, славян телләренең Көньяк славян төркеменә кергән. Ягъни, ул хәзерге Болгар, Македония, Сербия телләре һ.б.ның туганы һәм бабасы.
XVII гасыр урталарында Көнбатыш Рус теле пальмага руханилар һәм офис эше теле итеп бирде. Ләкин бу тагын бер хикәя. Көнбатыш рус теленең хәзерге Беларусия һәм Украина телләренең туры бабасы булуын белү мөһим. Шуңа күрә, Беларусиядә ул Иске Белорусия төркеме, һәм Украинада - Иске Украина төркеме дип атала. Менә парадокс :-)
Билгеле булганча (текстлар сакланган) Литва князьләре бер-берсе белән һәм башка чит ил монархлары белән Көнбатыш Рус телен кулланганнар, чөнки ул әдәбият үсеше булган, ул чорның Балтыйк диалектларыннан аермалы буларак, стандарт һәм чимал түгел.
XVIII гасырда, Литва Бөек Герцоглыгы җирләре Рәсәй империясенә кушылгач, җирле славяннар Беларусия (төгәлрәге, Ак руслар) дип аталганнар. Бу дәүләт сәясәте иде, чөнки Россиядә боларның Көнчыгыш Славяннар, аларның иң якын туганнары, алар белән берничә гасыр элек берничә кеше булганы яхшы аңлашылды. Берникадәр вакытка "Литвин" сүзе параллель рәвештә кулланыла башлады, шулай ук "Руссо-Литвин" һәм "Литва-Рус" терминнары. Ләкин, ахырда, "Беларусия" җиңде.
Хәзерге вакытта Беларусия Литвиннар да исән калган. Ләкин бу хәзерге Беларусиянең суб-этник төркемнәренең берсенең исеме, һәм аерым кешеләр түгел, әлбәттә.
Литвин, Литвинов, Литвинчук, Литвиненко кебек фамилияләр, төрле милләт вәкилләре, нигездә славяннар, "Литвин" сүзеннән килеп чыккан.
Сезгә мәкалә ошаса, бармакны куегыз. Подписать!
https://zen.yandex.ru/media/etnofil/kto-takie-litviny-litovcorussy-i-russolitviny-5e29bd853642b600ae5da091
иНи