Минем өчен һәрвакыт кызык, аларның фикерләрен мин бөтенләй бүлешмәгән яки бөтенләй бүлешмәгән кешеләр белән аралашу. Минем кебек үк уйлаган кеше, сөйләшүдә миңа яңа нәрсә ачмас. Шуңа күрә рәссам Игорь Север белән әңгәмә озак истә калыр. Ләкин башта әйберләр.
Игорь Север мине үзенең остаханәсендә интервью алырга чакырды. Зур мәхәббәт белән ул миңа һәр рәсемне, һәр эскизны, монда куллары белән эшләнгән бар нәрсәне күрсәтте. Минем соравым: "Бу сатыламы?", Игорь тискәре башын чайкады - бу аның эчке ягы.
Бу баррель нәрсә ул? Бу суммалар нәрсәне аңлата?
Бу минем музыкаль баррель. 20 $ чыннан да начар, монда Муссоргскийның "Каш тауындагы төн" спектакле күрсәтелә. 60 - искиткеч, бу Равел, бу тотрыклылык һәм хәрәкәт. 150әм 150 акылсыз, машина йөртүче, минем яраткан NineInchNiles төркемем анда уйный.
Әйтегез әле, Төньяк псевдониммы?
Әлбәттә, бу белә торып псевдоним. Әйткәндәй, тарихта берничә сузык исем булган: шагыйрь Северянин, футурист рәссам Северини һәм Малевичның туганы, әтисе - Северин. Сез борыңгы тарихи охшашлыкларны эзли аласыз, мәсәлән, Төньяк Рим императорлары сериясен (Септимий, Александр. Әгәр дә үзгәрүләр интенсивлыгын киметсәгез, мин Төньякта тудым, миңа салкын, төньяк утлар, соры балыклар, Нелма һәм Аляска курткалары ошый.
Бүген Россиядә картинаның ике юнәлеше бар. Беренчесе реализмны, икенчесе - абстракционизмны торгызырга омтыла. Нигә сез икенче юнәлешне сайладыгыз? Artifex:
Мин моны һәрвакыт күрдем һәм гел шулай буядым. Гомумән, ул мәктәп вакытыннан башланды. Укытучылар мин башлангыч сыйныфларда эшләгән стена газетасын да кире кактылар, чөнки анда сурәтләнгән барлык самолетлар өчпочмаклар һәм квадратлар рәвешендә ясалган. Мондый вакыйга. Армиядә мин көллияттә эшләдем. Мин анда беренче тапкыр килеп ишек төбеннән: "Мин дә сезнең белән монда тартырмын", - дидем, картлар миңа бик җирәнгеч җавап бирделәр: "Ә син кем соң?" Әле - Суриковскийны һәм Строгановканы тәмамлаучылар! Аннары мин аларны пиронизацияләргә булдым һәм җавап бирдем: "Авыр абстракционист." Алар гади генә куркуга төштеләр. Хәтерлим, шул ук вакытта полковник безгә ниндидер открытка алып килде. Ул күк, десантчылар һәм башкалар кигән. Ул әйтте: "Менә син, Игорь, моннан ике-ике плакат ясарга туры киләчәк." Миңа открытка формасында тарту өчен искиткеч көч кирәк булды. Бу процесс бик куркыныч иде. Ләкин, плакат эленде.
Хәзерге вакытта яңа әсәрләр өчен идеяларыгыз бармы? Artifex:
Гомумән, мин өзлексез эшлим. Картина пәйда була - мин аны шунда ук эскизлыйм. Ләкин хәзер минем Кояанискаци кебек эшләр уйларга уйлыйм. Бары тик Москукаци. Шул ук төшерүне рәсемнәр белән кушыгыз, ләкин Мәскәүдә генә. Безнең шәһәрдә моның өчен бик яхшы атмосфера бар: әйләнә-тирә мохитебезне җимерүче һәм шул ук вакытта яңа дөнья тудыручы абсолют техноген куркыныч.
Сез үз сәнгатегезнең максаты итеп нәрсә күрәсез? Мин матур һәм авыр итеп рәсем ясарга яратам. Ни өчен рәсем күренеп тора?
Чөнки ул бик матур. Катлаулы эш аларның матур булуына тартыла. Әгәр бу ямьсез булса, сез аңлашылмый торган чүптән башка бернәрсә дә эшли алмыйсыз. Әгәр дә ул матур булса, бу сезне теләсә нинди катлаулылыкны чишүгә китерәчәк ачкыч. Бигрәк тә визуаль әйберләрдә.
Сезнең картиналарга карап, нигәдер сезнең яраткан язучыгыз Герберт Уэллс кебек тоела.
Алай түгел. Фәнни фантастикага кире кайтасым килми, барысы да мәктәптә иде. Мин аны укымыйм. Миңа француз фәлсәфәсе ошый, заманча - Барт, Делеузе, Локант. Бу минеке. Мин шул ук Baudrillard яки Bataille укыйм - һәм траншка төшәм. Бу мин! Бу минем турыда! Алар минем дөньяга карашымны бик яхшы чагылдыралар. Күпчелек картиналарымны бу фәлсәфәчеләр тәэсирендә язам.
Сез үзегезнең иҗатыгызны абстракт структурализм юнәлешенә бәйлисез. Бу исемгә нәрсә куясыз һәм аның төп үзенчәлекләре нинди?
Мин аны уйлап таптым. Абстрактлар сызганга һәм миңа француз структуралистлары фәлсәфәсе ошаганга, мин барысын да бер юнәлешкә тоташтырырга булдым. Шулай итеп, төп үзенчәлекләр юк. Минем картиналар үзеннән-үзе барлыкка килә. Мин уздым һәм шулай эшләргә булдым. Мин беркайчан да импровизация һәм башлангыч эскизлар эшләмим. Бу минем аңымның агымы. Мин Батильны укыйм, минем картинам булса - мин аны шунда ук сызам, биш картинам булса - мин аларны бер көнне ясармын. Чыгып тормыйча.
Сезнең картиналар арасында сезнең эшегез өчен гадәти булмаган өч бар. Мин Изге Роботлар турында сөйләшәм. Бу әсәрләрнең чишелеше - Леонардо картиналарын өстәү мине бик кызыксындырды. Зинһар, әйтегез әле бу нәрсәне аңлата? Классик искергән нәрсә? Артифекс:
Минем роботлар белән зур альбомым бар. Мин аны әйләндереп алдым, һәм уй миңа килде: нигә роботлар белән нәрсә эшләмәскә? Бу аңлау кебек иде. Роботлар - Мадонна. Кемнең Мадоннасы максималь? Мадонна Леонардо. Мин Леонардо альбомын таптым, өч картинаны сайладым, эргономикага яраклы роботлар таптым, аларны тоташтырдым. Мондый серия килеп чыкты. Классикаларга килгәндә, мин шулай уйлыйм. Ул чиксез кабатлана, кабат бастырыла. Безгә шул ук масштабта кабатланырлык яңа нәрсә кирәк. Бу роботлар! Без бит алар белән озак йөрдек бит. Әйе, без барыбыз да роботлар. Чынлыкта бу искиткеч.
Ләкин бит күпләр роботизация кешелекнең кимүенә китерәчәк диләр. Роботлардан һәм технологиядән баш тарту өчен киресенчә сезгә нәрсә кирәк.
Бу бик утопик идея. Әйдәгез, машиналарны җимерик, заводларны яндырыйк, кимчелекле һәм бозылган тормышка әйләнеп кайтыйк. Бу мәгънәсез сүз! Барысы да күптән төрле иде, барысы да икеләтә, барысы да бүленде, бөтенесе бөтенләй башка әйберләр аркасында төзелә. Semiәм ниндидер ярым үсә торган мөнәсәбәтләрдән арынырга тырышу хәзер Facebook-ны алу һәм бирү белән бертигез. Бу тулы утопия.
Син беләсең, хәтта Кандинский картиналары да дизайнда еш кулланыла. Эшегезне кая бәйлисез - буяу яки дизайн белән?
Дизайн турында бернәрсә дә әйтмәгез! Дизайн, әлбәттә, искиткеч, ләкин бу утилитар әйбер. Ул һәрвакыт кеше тормышының эргономикасы белән бәйле. Ягъни, ул яшәү өчен уңайлы, бу чәйнекне, бу тимерне тоту уңайлы. Бу дизайн. Бу турыдан-туры утилитаризм белән бәйле. Artәм сәнгать утилитар була алмый, чөнки ул башка дәрәҗәдәге категория. Әгәр ул утилитар булып китсә, ул дизайн булачак. Әгәр дә без бу категорияләрдә төгәл уйласак, сәнгать кимиячәк. Itәм ул моңа бара. Америкада эстрада сәнгатеннән башлап барлык сәнгать диярлек дизайнга әйләнде. Америка - технология лидеры. Бу сәнгатьнең утилитаризмга килүен, утилитаризмның үлем булуын күрсәтә. Күптән түгел мин бу сүзләрне очраттым: "Америкада иң уңайсыз уйлап табу - үлем." Чөнки америкалылар мөмкин булганча әйберләрне чиксез туплау идеясын кабатлыйлар. Эшләр чиксез арта, бер-берсеннән аерылмый. Ләкин бу әйберләр бернәрсә дә үзгәртмиләр, алар кешене бизи торган әле тумаган атрибутлар агымнары. Бу дизайн. Бу кешене үлемгә китерә.
Ләкин сез пропагандалаган киләчәктә сәнгатькә дә урын юк. Робот киләчәге конвейерда һәм шул ук дизайнда төзелгән.
, К, бу бик архаик күренеш. Робот киләчәге - камиллек. Чөнки сез бернәрсәне дә чиксез яхшырта алмыйсыз. Кеше үсешендә туңды. Борынгы Римлыларны һәм безне алыгыз, без алардан аерылмыйбыз. Роботлар яхшыра ала. Алар катлаулырак, акыллырак, матуррак булалар, ахырда алар бездән яхшырак булырлар. Ясалма интеллект, нейрон челтәрләр үсәчәк. Ниндидер глобаль интеллектуаль челтәр булдырылырга мөмкин, ләкин ул тулысынча роботлы булачак. Кеше андый күләмле мәгълүматны эшкәртә алмаячак, ул сәләтле түгел. Шуңа күрә роботлар моны эшләячәк. Алар сәнгать белән шөгыльләнәчәкләр.
Робот сәнгать булдыра аламы?
Әлбәттә. Соңгы артистларны күрдегезме? Алар буяу сипкән квадрокоптерлар җибәрделәр. Кызык булып чыкты. Ә Артплейда яки Винода роботлар белән буялган рәсемнәрне күрсәтәләр. Бу бик яхшы.
Сөйләшү монда тәмамланмады. Без әле бераз идәндә йөрдек, Игорь миңа үзенең башка әсәрләрен күрсәтте. Бинадан чыккач, мин аның уйларын калдырмадым: "Без барыбыз да роботлар." "Чыннан да шулаймы?" - дип уйладым, колакларга наушниклар кертеп.
Автор: Илья Голубев ©
https://zen.yandex.ru/media/artifex/veter-novoi-epohi-beseda-s-igorem-severom-5e3284b5e41fd74ec64b5a6e