Светлагорскі журналіст Віктар Раманцоў накіраваў звароты Міністру культуры Рэспублікі Беларусь, дырэктару інстытута “Гомельцывільпраект”, старшыні Гомельскага обласнога выканаўчага камітэта, старшыні Светлагорскага раённага выканаўчага камітэта са сваёй нязгодай з мовай афармлення мемарыяла "АЛА". Публікуем яго зварот.
Міністру культуры Рэспублікі Беларусь
Юрыю Бондару
Дырэктару інстытута “Гомельцывільпраект”
Александру Матарасу
Старшыні Гомельскага обласнога выканаўчага камітэта
Генадзю Салаўю
Старшыні Светлагорскага раённага выканаўчага камітэта
Дзмітрыю Алейнікаву
Зварот
з нагоды будаўніцтва мемарыяльнага комплексу “Ала”
ў Светлагорскім раёне Гомельскай вобласці.
У газеце “Светлагорскія навіны” і “Гомельская праўда” апублікаваны артыкулы Ізяслава Катлярова “В Светлогорском районе все готово к возведению мемориала “Ола” (спасылка ў інтэрнэце http://sn.by/post/v-svetlogorskom-rajone-nachalis-raboty-po-vozvedeniju-memorialu-ola/ ) і “Мемориальный комплекс “Ола” начинает обретать реалии” (спасылка ў інтэрнэце https://gp.by/category/news/society/news211771.html ). На апублікаваных здымках праекта меарыяла “Ала” відаць, што мовай афармлення мемарыяльнага комплексу выбрана выключна руская. Так на здымках, прадстаўленых інстытутам “Гомельцывільпроект”,
відаць надпісы «Сожжённые деревни Гомельской области», «Помните» (эскизное предложение входной группы комплекса),
«Пока нас помнят» (эскиз мемориальной зоны),
950 детей (фрагмент пешеходного маршрута к мемориальной зоне). Фота яшчэ можна паглядзець тут: https://news.tut.by/society/673196.html
Як бачым , усё выключна па-руску.
Я, Віктар Раманцоў, жыхар Светлагорскага раёна, краязнаўца, журналіст (член Саюза журналістаў Беларусі, членскі білет №489) выказваю сваю катэгарычную нязгоду з абраным падыходам да афармлення мемарыяльнага комплексу “Ала”.
Лічу, што ключавой мовай афармлення мемарыяльнага комплексу “Ала” павінна быць беларуская мова, а руская і англійская мова – як дадатковая. Мы ўсе ведаем, што 1758 спаленых нацыстамі людзей у вёсцы Ала былі нашы землякі-беларусы з вёсак сучаснага Светлагорскага і Жлобінскага раёнаў. Гэта людзі, якія размаўлялі па-беларуску, вучыліся ў беларускіх школах, захоўвалі беларускі быт, культуру і мысленне. Зрабіць для іх мемарыяльны комплекс, аформлены па-руску, - гэта здзек з нашай гісторыі і культуры, гэта жэст “добрай волі” беларусаў- манкуртаў ХХІ стагоддзя сапраўдным беларусам ХХ стагоддзя.
Нават у мемарыяльным комплексе “Хатынь”, які будаваўся пры СССР, афармленне было зроблены на двюх мовах. А ў сучаснай незалежнай Рэспубліцы Беларусі збіраюцца даніну памяці сапраўдным беларусам, якія захоўвалі сваю аўтэнтычнасць, аддаць на мове суседняй краіны - рускай.
Патрабую перарабіць праект мемарыяльнага комплексу “Ала” так, каб ключавой мовай яго афармлення стала беларуская мова – мова жыхароў вёсак Ала, Кароткавічы, Краснаўка, Дуброва, Антонаўка, Бродкі і іншыя, якія сабраліся ў вёсцы Ала, каб перачакаць наступленне Савецкай Арміі, але былі спалены і забіты нацыстамі.
Я не жадаю запісвацца ў манкурты і не жадаю гэтага сваім землякам, якія працуюць над патрэбным праектам – мемарыяльным комплексам “Ала”!
27.02.2020 Віктар Раманцоў
Аўтар кнігі «Зведаная зямля: Светлагоршчына ў пытаннях і адказах». Мінск, 2011. Удзельнічаў у выяўленні Здудзіцкага каменнага крыжа. Аўтар ідэі археалагічных раскопак на месцы колішняга горада Казімір. Адзін з укладальнікаў зборнікаў матэрыялаў канферэнцыі «Шацілкаўскія чытанні». Аўтар дакументальнага фільма «Шацілкі-Светлагорск: міты і рэаліі» (2012 — 2013 гг.), дакументальнага серыяла «Зведаная зямля» (2017), дакументальнага серыяла «Казімір: вяртанне забытага горада» (2017).
Чытайце таксама:
Ала - дванаццаць Хатыней без годнай памяці
Апошні з Алы
https://zen.yandex.ru/media/id/5c7a559667c02400b5de2483/aposhn-z-aly-5c8e25fe48001d00b4f5ef61