Qozog’iston tarixidagi Rossiya imperiyasi bilan yaqinlashuv va jung’orlar bilan olib borilgan noting kurashlar bir-biriga reaksiya bergan ikki moddaga o’xshaydi. Tarixning mana shunday ketma-ketlik va bog’liklari o’ziga xos bir zanjirli ta’sirlarni o’qib huddi bir tarixiy kino ko’rayotgandek bo’lish. Tom ma’noda “Taxtlar o’yini” tushunish mumkin, faqatgina ayol personajlar bu sahnada ko’rinmaydi.
XVIII asrning 30-yillarida jungʻorlar yana qozoqlarga, ayniqsa Oʻrta Juz qozoqlariga tahdid sola boshlashgan. Bunday vaziyatda Oʻrta juz qozoqlarining 1734 yil 10 iyunda rus vassalligiga oʻtishi haqidagi Anna Ioanovnaning farmonini asosli deb hisoblash mumkin.
Ammo Oʻrta juz ancha mustaqil edi. Semeka (Shaxmuhammad) xonning oʻlimidan soʻng Anna Ioanovnaning farmoni Oʻrta qozoq juzlariga yetib kelmagan. Oʻrta juz qozoqlari 1822 yildagi M.Speranskiyning “Sibir qirgʻizlari haqidagi farmoni” e’lon qilingan kungacha amalda mustaqil boʻlib qolgan.
Qozoq davlatchiligini saqlab qolish va mustahkamlash siyosatini Abilay xon (1711-1781) yurgizgan. Obroʻli sultonlardan boʻlgan Abilay xon 1748 yil Rossiya vassalligini qabul qilgan, ammo 1756 yili xitoy fuqaroligiga oʻtgan. Ablayxon bu oʻrinda ogʻishma siyosatidan foydalangan. Ya’ni qozoq davlatchiligini va qozoq xalqini Xitoy tajovuzidan saqlab qolish maqsadida xitoy fuqaroligiga rozi boʻlgan.
1733-1734 yillari Katta juzning obroʻli kishilari rus vassalligiga oʻtish istagini bildirishgan. Joʻlbarsxon bu haqdagi iltimos bilan Peterburgga murojaat qilgan. 1734-yil 10-iyunda Rossiya imperatori Anna Ioanovna Katta juz qozoqlarining obroʻli urugʻ oqsoqollarini rus vassalligiga olish haqidagi yorliqni e’lon qilgan. Lekin, Katta juzning Rossiyadan uzoqligi, ichki va tashqi vaziyatning ogʻirligi Katta juz qozoqlarining chindan ham Rossiyaga qoʻshib olinishini ancha keyinga surgan edi. Qozoqlarning Rossiya vassalligiga oʻtishi bilan darhol barcha Qozogʻiston hududlarini Rossiya tarkibiga kiritilish harakati boshlanib ketdi. 1734-yilda qoʻshib olingan yerlarni oʻzlashtirish maqsadida ober-sekretar I.K.Kirilov boshchiligida maxsus Orenburg ekspeditsiyasi tashkil qilingan. Unga yordamchi qilib A.Tevkelev tayinlangan. 1737-yilda I. Kirilov vafotidan soʻng Orenburg ekspeditsiyasining nomi “Orenburg komissiyasi” deb oʻzgartirilgan. Orenburgning qurilishi 1735-yilda boshlangan. 1744-yildan Orenburg shahri Orenburg guberniyasining markaziga aylangan. 1748-yilda esa Orenburg kazak qoʻshinlari tuzilgan. Qozogʻistonda mustahkamlangan chegara chiziqlari paydo boʻlgan. 1740-1743-yillarda Kichik juz va Janubiy Ural yerlarida Vozdvijennaya, Rassilnaya, Ilinskaya, Tanalikskaya, Urazimskaya, Kizilskaya, Magnitnaya, Karaulskaya, Prutoyarskaya, Nijneozernaya, Peregibenskaya, Ust-Uyskaya, Yelshanskaya, Krasnogorskaya, Guberlinskaya, Novesergievskaya va boshqa qal’alar qurilgan.
Bularning hammasi qozoqlarning roziligisiz amalga oshirilgan, shu yoʻl bilan qozoqlarning dalalari qisqartirilgan. XVIII asrning 50-yillarida Gorkaya, Irtishskaya, Kolivanskaya, Ishimskaya, Orskaya va boshqa chegara chiziqlar paydo boʻladi. Natijada Yoyiq daryosidan Ust-Kamenegorsk tomonga 3,5 ming chaqirim uzunlikda ketma-ket qal’alar va chegara fortlari paydo boʻlgan. Mustamlakachilikning bu koʻrinishi unda harbiylar va kazaklar xizmat qilganligi sababli harbiy-kazakcha mustamlakachilik deb atalgan. Qozogʻiston yerlarida ochiq mustamlakachilik siyosatini Orenburg guberniyasining birinchi gubernatori general I.I.Neplyuev boshlagan. U 1742 yilda Qozoqlarning Yoyiq daryosi boʻylarida koʻchib yurishlarini ta’qiqlovchi farmon e’lon qilgan.
XVIII asrning 30-yillari oxiri va 40-yillarining boshlarida jungʻorlar Oʻrta juz chegaralaridagi Tobol va Ishimga yurish qiladi va qozoqlarga katta zarar yetkazadi. 1742 yil 20 mayda Rossiya birinchi marta qozoqlarni jungʻorlar hujumidan himoya qilish haqida farmon chiqargan. Bu oʻz navbatida Rossiyaning strategik vazifalaridan kelib chiqqan edi. Chunki jungʻorlarning xuntayshisi Galdan Seren qozoqlardan Jungʻoriyaga taslim boʻlishlarini talab qilgan edi. Aks holda jungʻorlarning qozoq yerlariga qirgʻin uyushtirishi eslatilgan edi. 1742 yil 2 sentyabrda I.Neplyuev Galdan Serenga maktub yoʻllab jungʻorlarni qozoqlar ishiga aralashuviga qarshi chiqqan, ular Rossiyaning vassallari ekanligiga sha’ma ham qilgan edi. Shu bilan birga asirga olingan qozoqlarni va Abilayni ozod qilishni talab qilgan. Abulxayr 1748 yil 11 avgustda 56 yoshida Baroq sulton tomonidan oʻldirilgan. 1748 yil 2 oktyabrda esa uning oʻgʻli Nurali taxt vorisi boʻldi.
