Մոնոցիտները բոլոր լեյկոցիտների 2-10%-ն են: Մոնոցիտների կորիզները լոբաձեւ են, ցիտոպլազման պարունակում է տարբեր քանակություններով լիզոսոմներ, որոնք պարունակում են թթու ֆոսֆատազա եւ մի շարք այլ ֆերմենտներ:Մոնոցիտները լեյկոցիտների ամենամեծ չափեր ունեցող տարատեսակներն են։ Նրանք պատկանում են ագրանուլոցիտների թվին ( հատիկներ չեն պարունակում )։ Նրանց կարևորագույն ֆունկցիան՝ ֆագոցիտոզն է ( օտար մարմինների քայքայում և հեռացում )։Նրանց ֆագոցիտոզ կատարելու ունակությունը առավելագույնի է հասնում թթվային միջավայրում՝ օրինակ թարախակույտերում։
Թթվածնային պայմաններում ֆունկցիան իրագործում են ԱԵՖ-ի հաշվին, իսկ անթթվածին պայմաններում՝ անթթվածնային ճեղքման էներգիայի հաշվին։
Ե՞րբ է նկատվում մոնոցիտների քանակի բարձրացում երեխաների մոտ․
1) կաթնատամների առաջացման ժամանակ
2) տրավմաների ժամանակ
3) օրգանիզմում դեղանյութերի ազդեցության տակ
Մոնոցիտների քանակը կարող է բարձրանալ ֆիզիկական աշխատանքների ժամանակ, սթրեսային պայմաններում։ Երբեմն մոնոցիտոզը փոխանցվում է ժառանգաբար և պաթոլոգիա չի համարվում։
Մոնոցիտների քանակի զգալի շատացումը բերում է հետևյալ հիվանդությունների առաջացմանը․
1) Բորբոքային մոնոնուկլեոզ - վիրուսների ազդեցությամբ նկատվում է մոնոցիտների, ինչպես նաև լիմֆոցիտների չափերի մեծացում։ Այն վատ է անդրադառնում փայծաղի, երիկամների և այլ կենսական կարևոր օրգանների վրա։
2) Աուտոիմուն պաթոլոգիաներ
3) Լեյկոզ - մոնոցիտային լեյկոզը կազմում է երեխաների օնկոլոգիական հիվանդությունների 2-3%-ը։
4) Էրիթրեմիա ( Վակեզի հիվանդություն, պոլիցիտեմիա )
5) Տուբերկուլյոզ - բջիջների չափերը մեծանում են հիվանդության ընթացքում
6) Մալարիա - տեղի է ունենում էրիթրոցիտների քանակի պակասում, ինչպես նաև հեմոգլոբինի՝ լեյկոցիտների քանակի աճմանը զուգընթաց