Палітыка НЭПа станоўча паўплывала на развіццё сельскай гаспадаркі БССР. Па Гомельскай акрузе к 1928 г. узрасла колькасць сераднякоў з 39 % у 1925-1926 гг. да 40 % у 1927-1928 гг. Павялічылася колькасць заможных гаспадарак з 9,3 % у 1925-1926 гг. да 9,6 % у 1927-1928 гг. [17, л. 189].
Не ўсе раёны БССР развіваліся аднолькава. Лоеўскі раён у параўнанні з інышмі раёнамі Гомельшчыны быў у ліку самых бедных. Адной з перашкод у развіцці сельскай гаспадаркі з’яўляліся малаўрадлівыя пяшчаныя глебы. У справаздачным дакладзе Лоеўскага РВК за 1931-1934 гг. паказвалася структура глебаў. Амаль палова з іх былі пяшчаныя — 40 % ад агульнага ліку, затым супяшчаныя — 30 %, падзолістыя — 25 %, сугліністых было ўсяго толькі 5 % [6, c. 86]. Перад пачаткам калектывізацыі галоўны накірунак у развіцці сельскай гаспадаркі раёна быў жытнёва-бульбяны. Плошча пасеву бульбы складала 20 %. Пад сады было занята 300 га плошчы, і большасць з іх размяшчалася ў «Дняпроўскай камуне». Калі параўнаць Лоеўскі раён з астатнімі раёнамі Гомельскай акругі, то ён адставаў па многіх паказчыках ад суседніх, асабліва ад Брагінскага, Гомельскага, Рэчыцкага. У Лоеўскім раёне агульная колькасць жывёлы на 1928 г. склала 23 180 галавы, у Рэчыцкім раёне налічвалася 48 555 галоў, у Брагінскім — 27 336 галоў. Менш жывёлы, чым у Лоеўскім раёне, было ва Уварачскім, Церахоўскім і Добрушскім раёнах [20, л. 88].
Нэп дазволіў развіваць розныя формы землекарыстання. З’явіліся новыя хутары: Галы-2, Верасок, Клён, Пустая Града. Але хутар, на думку бальшавікоў, з’яўляўся капіталістычнай гаспадаркай, не сумяшчальнай з сацыялістычным ладам. Аптымальнай формай землеўпарадкавання павінен быў стаць пасёлак. Пасёлкі вырашалі дзве задачы. Першая задача — перасяленне сялян на новыя землі і ліквідацыя хранічнага малазямелля. Другая, на думку ўлад, была ў тым, што менавіта пасёлак павінен быў стаць цэнтрам сялянскай кааперацыі [3, с. 179]. На Лоеўшчыне ўтварыліся пасёлкі: Барэц, Пабедзіцель, Рэкорд, Падрачыцкае, Марс-1, Марс-2, Венера (2 апошнія зараз не існуюць) [8, c. 63-65].
Падпісвайцеся на наш канал у Яндэкс.Дзэне і будзеце ў курсе новых публікацый і даследаванняў!
Пры актыўнай падтрымцы з боку ўлад з’яўляліся і першыя калгасы. У 1927 г. у раёне было 2 калгасы, а ў 1928 г. ужо 4. Першая арцель была утворана ў в. Страдубка ў 1923 г. і называлася «Прыдняпроўская арцель» [19, л. 16]. Акрамя калгасаў важную ролю ў эканоміцы раёна адыгравала «Дняпроўская камуна» — самая буйная гаспадарка раёна і адзіная механізаваная да 1931 г., якая мела 5 трактароў маркі «Фардзон-Пуцілавец» [18, л. 2].
З другой паловы 1920-х гг. савецкая ўлада пачала ажыццяўляць захады па згортванні нэпа і развіваць эканоміку на аснове камандна-адміністрацыйных прынцыпаў кіравання.
Канешне, калі улічваць спецыфіку сельскай гаспадаркі, зразумела, што такія прынцыпы не маглі паўсюдна ўкараніцца. Асабліва гэта было праблематычна ў Лоеўскім раёне па прычыне эканамічнай беднасці раёна. Беднасць раёна акрамя прыродных фактараў тлумачылася слабай працай мясцовых улад. Да 1929 г. у раёне амаль не праводзілася меліярацыя, хаця ў раёне дзейнічалі меліярацыйныя таварыствы ў в. Баршчоўка, Удалёўка, Рудня-Бурыцкае, пас. Барэц. У 1929 г. было ўтворана меліярацыйнае таварыства ў в. Ліпнякі [11, л. 77].
З-за слабага фінансавання на палі амаль не ўносіліся ўгнаенні, асабліва хімічныя. Адной з прычын гэтага было дрэннае развіццё жывелагадоўчых гаспадарак. На 1929 г. у большасці паселішчаў раёна выкарыстоўваўся двухпольны севазварот, які захаваўся яшчэ з часоў сярэднявечча і быў малапрадуктыўным. Шматпольны севазварот пакуль не атрымаў шырокага распаўсюджвання ў гаспадарках раёна. Аднак, нягледзячы на праблемы, па загадзе партыі раённае кіраўніцтва пачало рыхтавацца да правядзення калектывізацыі [10, л. 59].
16-18 сакавіка 1929 г. адбыўся чарговы сход Лоеўскага РВК, на якім было прынята рашэнне аб пачатку калектывізацыі сельскай гаспадаркі [2, c. 37]. І ўжо па стане на 1 ліпеня 1929 г. было калектывізавана 182 гаспадаркі, утворана 12 калгасаў, што складала усяго 2,5 % ад усёй колькасці сялянскіх гаспадарак. Да канца снежня было калектывізавана 19 % ад усіх сялянскіх гаспадарак [6, c. 78].
Новы віток калектывізацыі пачаўся з восені 1930 г. Стала расці колькасць калгасаў, сялянскіх гаспадарак у калгасах. Напрыклад, калі па стане на 1 студезня 1931 г. было калектывізавана 1523 гаспадаркі, то на 25 студеня 1931 г. — ужо 1813 гаспадарак сялян [13, л. 16].