Найти тему
TURFA OLAM

Китобларни гулханда екиш - саводсизлар

Китоб аслини олиб карагандан кандай рухда езилмасин ениб кул булишга арзимайди. Уни укиган киши кандай кабул килса у ушандай таасуроот
колдиради. Буни биласиз. Гох гохида биз телеканаллар оркали зарарли адабиетлар деган сузларни эшитиб коламиз. Аслида бу атама инсониятга эслаб колинг эрамиздан аввалги 221 йилдан Хитой императори Цин Ши Хуандидан меърос булиб колган. Императори Цин Ши Хуанди узининг маслахатчиларидан бири Ли Сынинг гапларига кириб кадимги Хитой империясидаги энг йирик кутубхонани кулини кукка совуришга буйрук беради, у ердаги олимлар ва хаттотларни эса кадимий китобларни купайтиргани учун тириклайин кумишга ахд килади ва бу буйрук хам суззис бажарилади.

-2

Кадимги Хитой тарихчиси Сыма Цзяннинг кайдларига кура Цин Ши Хуандининг вафотидан кейин Хитой империясида деярли укиш ва езишга саводи бор кишининг узи колмаган. Бу эса Хитойни еввойилик сари яна бир кадам ташлашга мажбур килган. Эрамизнинг 35 асрида Рим империяси аскарлари император буйругига биноан диккат килинг насронийлик динига таълукли кандай кулезма булса уларни барчасини екиб юбришган. Бу хакикатдан варварлик саналади. Негаки диний сузлар акс этган уша ениб кулга айланган китобларда тарих хам акс этган. Энди ундан хам дахшатли жиноят хакида суз юритамиз.

-3

1499 йилда Испаниянинг кардинали саналган инквизитор Хименес де Сиснерос эътибор беринг Испанияда мусулмонларнинг купайиб кетаетганидан хавфга тушиб бутун ислом динига алодор булган тасаввур килинг араб тилида езилган манускриптлар ва китобларни Гранада шахрининг марказий катл майдонида гулханда ектирган. Бирок шу ерига эътибор беринг уша аклсиз кардинал инквизитор тиббиетган таалукли араб тилидаги китоблар уз кули билан саклаб колиб факат динга ва ислом тарихига алокадор китобларни ектирган.

-4

Бундан келиб чикадики ислом олами тиббиети илгари хам Европа тиббиетига дарс берган. Энди китобларни екишдек жиноятнинг замонавий ва энг кулминацион нуктасигача кутарилган даври аникроги Гитлержоннинг даври хакида тухталамиз. Гитлер давлат тепасига келмасдан олдин хам келгандан кейин хам Германия учун биринчи душман сифатида еврейларни билган. Шу боисдан у диктатор тожини кийиши биланок конуний тарзда олдин яхудий тилида нимаики булса кейин эса германия рухига тугри келмайдиган тушунадиган килиб айтганда муаллифи хакикий немис булмаган кишиларнинг асарларини оммавий екишга буйрук берган.

-5

Бунинг натижасида эса Германиянинг Берлин, Бон ва Мюнхен шахарларидаги олийгохларнинг ва йирик кутубхоналарнинг барча китоблари олдин тортиб олиниб кейин Берлиндаги Опера театри олдида Опернплац майдонида екиб юборилган. Китоб екишнинг энг авж палласи яъни Эверести эса 1933 йилнинг 10 май куни 40 минг киши гувохлигида амалга оширилган. Уша куни энг нодир асарлардан 25 минг том китоб екиб юобирган. Китобларни йук килишга яъни улдиришга Герхард Крюгер ва Ганс Лейцтриц рахбарлик килган. Улар бу жиноятлари учун балки ишонмассиз рахнамоларидан орден ва мукофот хам олишга улгуришган экан.

-6

Иккинчи жахон уруши немислар учун маглубият билан тугагач эса 1947 йилдан бошлаб хар йили 10 май куни Германияда Китоблар куни сифатида нишонланадиган булган. 1995 йилда уша конли кунда ениб кетган китобларнинг хотираси учун китоблар вахшийларча екилган Опернплац майдонида архитектор Михи Ульман ишлаган едгорлик урнатилган. Ушбу ролигимизни нобель мукофотининг совриндори калами уткир езувчи Эрнест Хемингуэйнинг бир гапи ила якунлашни лозим топдик. Китоб инсонга биргина холатдагина душманга айланиши мумкин, унда хам уни укиетган киши аклдан озган булса.

-7