Замонавий технологиялар ихтиро килинмасдан олдин аникроги 20 асрда тарихчи олимлар кадимги одамларни нималарни истеъмол килганликларини ва кандай хает кечирганликларини факат ва факат улар колдирган горлардаги суръатлар оркалигина аниклашган. 21 асрга келиб эса улар яшаган манзилгохлардан археологик казишмаларда топилган идишларнинг ичида колган айрим излардан хам уларни нималар билан озикланганини аниклай бошлашди. Биз биламизки бугунги кунда хам номларини айтмасак хам биласиз айрим халклар ит гуштидан кундалик озик овкат урнида фойдаланади. Бу эса уларга уз аждодларидан эмас инсониятнинг аждодидан колган меърслиги 2010 йилнинг март ойида исботланди. Мана факт. 2010 йилнинг март ойида Хитойнинг Шеньси провинцияси таркибига кирувчи Сиань шахри худудидан археологлар бундан 2400 йил олдинги даврга таалукли булган узунлиги 20 смни ташкил килувчи бронзадан купол килиб ишланган куза топишга муваффак булишди. Кузадаги колган излар микроскопик ва 3 Д улчамли янгича технологияда урганилганда эътибор беринг унда бир ешга тулмаган кучук боласининг 37 та суяги кайнатилганлиги маълум булади. Бу эса кадимги одамларнинг ит гуштини хам истеъмол килганликларидан далолат беради уз навбатида.
Энди шоколад тарихига оид янгиликни айтамиз. Илгари шоколад биринчи булиб марказий амперикалик одамлар томонидан эрамиздан аввалги 1900 йилларда кашф килинган ва шу йилдан бошлаб уни одамлар истеъмол кила бошлашган деган исботли фикр бор эди. Бирок 2013 йилги Эквадор худудидаги казишмалар шуни курсатадики шоколадни эрамиздан аввалги 1900 йилда марказий америкалик кадимги одамлар эмас балки бундан 5300 йил олдин хозирги Эквадор худудида яшаб утган кадимий Майо Чинчипе кабиласидагилар кашф килган. У ердан архелогик тадкикотлар натижасида топилган кадимий кузаларнинг ичида хозир биз айтган бундан 5300 йил олдинги даврга оид шоколад излари топилган. Мана сизга замонавий техника.
Яхшиям уша даврдаги одам суяклари топилмаган. Агар топилганда борми уша суяклар ердамида халиги кадимги одамнинг кимдан канча фарзанди борлигини хам аниклашган буларди. Энди вино тарихига биргаликда узгартириш киритамиз. 2014 йилнинг август ойига кадар эслаб колинг винони эрамиздан аввалги 1200 йилда Италияда кашф килинган деб кайд килишарди. Хозиргина эслатганимиз 2014 йилнинг август ойида Италиянинг кадимий шахарларидан бири Сицилиянинг Монте Кронио комуннаси худудидаги горлардан бирида топилган сопол идишлар урганилганда уларда вино сакланганлиги ва винони диккат килинг эрамиздан аввалги 1200 йилда эмас эрамиздан аввалги 4 минг йилликда пайдо бугани аникланган.
Хитойликларни яхши биласиз узларининг лагмонларини ер саеррасининг карийиб барча мамлакатларига таркатиб булишди. Уша лагмонлар билмасангиз айтишимиз мумкин 2005 йилнинг декабрь ойига кадар эрамиздан аввалги 220 йилда Хань империясининг даврида уйлаб топилган ва халк орасида оммавийлашган деб кайд килинарди. 2005 йилнинг декабрь ойида Хитойнинг энг кадимий дареси саналган Хуанхе сохилидаги Лаця районида хитойлик археологлар казишмалар пайтида 4000 минг йиллик тарихга эга кузалар топишади. Улардан бирининг ичида эса диккат килинг 4000 йиллик умумий узунлиги 50 смни ташкил киладиган лагмон топилади. Бундан келиб чикадики хитой лагмонлари эрамиздан аввалги 225 йилда эмас бундан 4000 йил олдин хитойда оммавийлашиб улгурган. Олимлар лагмонларнинг бунчалик узок вакт сакланганини эса кузаларнинг сув тошкини даврида кум остида колганлиги билан изохлашган.