Найти тему
TURFA OLAM

Германиядан кайси давлатга куп карздор эди

Совет иттифокининг ташки карзи тугрисидаги маълумотлар жуда куп йиллар давомида мамлакат фукароларидан сир тутиб келинган. Аслини олганда эса чет давлатлардан сотиб олинадиган купчилик махсулотлар иттифок худудига унинг ташки карзи эвазига тушунадиган килиб айтганда кредитлар эвазига келирилган. Россия имреияси тугатилиб урнига бошльшевиклар давлати ташкил топгандан сунг муваккат хукумат имперининг хеч кандай карзини тулаган эмас ва табийки кейинги давлатлараро олди бердилар оппок козогдан яъни нольдан бошланган.

-2

1920 йиллардаги колхозлаштириш сиесати янги тузилган Совет иттифоки учун жуда кимматга тушган. Сабаби чекка кишлокларни нафакат механизациляштиришг бакли озик овкат билан таъминлаш учун хам валюта зарур эди. Биргина 1931 йилда Совет иттифокининг ташки давлатлардан карзи диккат килинг 2 миллиард 800 миллион рубльни ташкил килган. Бу йилларда эса яъни иккинчи жахон урушидан олдинги йилларда Совет иттифокининг асосий каредитори Германия булган. Мана факт. 1925 йилда Германия Совет иттифокига 100 миллион марка кийматида кредит ажратган. 1931 йилга келиб эса Совет иттифокининг Германиядан умумий карзи 700 миллион маркани ташкил килган.

-3

Бу пуллар факат Германия газнахонасидан эмас балки германиядаги америка банклари томонидан хам ажратилган. 1930 ва 1935 йиллар давомида Совет иттифоки хукумати америка корпорацияларига 350 миллион доллар микдорида олган кредитини тулаб берган. Германия билан хисоб китоб ишлари эса факат валютада эмас, бугдой, арпа, нефть, рангли метал, тахта ва тери хисобидан хам амалга ошириб борилган. 1938 йилда Иосиф Сталин янги ташкил топган Совет иттифокининг 1928 ва 1932 йиллар ичида олган барча ташки кредитларини епиб булган экан. Бунга балки хайрон коларсиз Адольф Гитлер давлат тепасига келгандан сунг яъни 1933 йилдан бошлаб Совет иттифокининг асосий кредитори жахон буйича диккат килинг Германия булиб колган экан.

-4

Мана исбот. 1935 йилда Германия ва Совет иттифоки уртасида махфий иктисодий битим тузилади ва унги Германия Сталин бошлик Советлар давлатига 200 миллион марка микдорида кредит беради. 1939 йилга келиб эса Германия ва Совет иттифоки уртасидаги алокада жуда якинлик ва иликлик пайдо булади. Шу боисдан 1939 йилнинг 23 август куни бу икки бир бири билан жуда кайнок алокада булган давлат уртасида сисеий шартнома имзоланади. Айнан уша 1939 йилнинг 19 август куни Германия шу жойига эътибор беринг Совет иттифокига саноат махсулотлари сотиб олиш учун яна 200 миллион марка микдорида кредит ажратади. 1941 йилда иттифок хукумати Германияга 1935 йилда олган кредитини 25 фоизини кайтаради.

-5

Гитлержонни барча давтлар каторида Советлар даватига уруш очиши эса бу карзларни шундайлигича учириб ташлашга эмас кейинчалик галаб козонилгандан сунг уни узини карз килишга хизмат этади. Энди урушдан кейинги йиллар иктисодий хает тугрисида тухталсак. 1945 йилнинг февраль ойида Ялта конференциясида АКШ ларининг уша пайтдаги президенти Франклин Рузвельт Сталинга иттифок иктисодиетини кутариш учун ва янги саноат махсулотлари сотиб олиш учун умумий кийматда 10 миллиард доллар кредит ажратишга ваъда беради. Бирок унинг вафотидан сунг президент булган Гарри Трумен олдинги рахбарнинг ваъдасини бажаришга шошилмайди. Ванихоят 1945 йилнинг 15 октябрь куни АКШ лари ва Совет иттифоки уртасида шартнома имзоланади.

-6

Унга кура АКШ хукумати иккинчи томон саналган Совет иттифокига 244 миллион доллар микдорида карз бериши лозим эди. Бирок 1946 йилда шартномани бажаришдан АКШ хукумати бош тортади ва у бекор килинади. Шундан сунг Москва карз масаласида бетараф давлат Швецияга мурожаат килишга мажбур булади. Швеция эса 1946 йилда Совет Иттифокига 240 миллион доллар микдорида кредит ажратади. Кредит шартномасидаги мажбуриятга кура Совет иттифоки Швециядан олган 240 миллион долларни 15 йилда кайтариши лозим эди. Совет Иттифокининг ташки карзларини эса у бархам топгандан кейин табийки унинг урнида ташкил топган давлат Россия федерацияси тулайди. Сунги маълумотларга кура Ленд Лиз шартномасидаги иттифокнинг энг сунги карзини Россия федерацияси 2006 йилда тулаб булган. Саерамиздаги барча давлатлар иктисодиетининг юксак даражада ривожланиб кетишини ва ер юзида хамиша тинчлик хукм суришини яратгандан тилаб хотима ясаймиз.

-7