Найти тему
TURFA OLAM

Биолагик куролни ким биринчи ишлатган

Биологик курол атамаси замонамизни барча давлатларини гарчи уша курол уларда мавжуд булсада дахшатга солади, сабаби мазкур курол ишлатилгандан кейинги холат яъни асорат жуда фожеавий куриниш касб этади. Биологик куролни тарихда биринчи булиб эслаб колинг Карфаген шохи ва антик даврнинг кузга куринган саркардадаридан бири Ганнибал Барака эрамиздан аввалги 186 йилда Кичик Осиедаги Пергам шохлигига карши аникроги унинг шохи Эвменни кушинларига карши жангда ишлатган. Бу хакида дастлаб Плутарх ундан кейин яна бир антик давр тарихчиси Корнелий Непот уз кайдларида езиб колдиришган. Энди факт. Ганнибал Барака ва Эвмен кушинлари тукнашганда томонлар кучи тенг булган эмас, сабаби Ганнибалнинг кушини сони Эвменникидан 2 баробар кам булган. Шунда Ганнибал кузларни ичига олдин илон захри кейин захар сепувчи илонларни солиб уларни душман кушини томон отишни буюради. Бу эса Эвмен кушинини аксарият кисмини илон захридан кур булишига аксарият кисмини илон чакишидан вафот этишига олиб келади. Колганлари эса сафни бузиб куркканидан таркалиб кетади.

-2

Эвменнинг таркок кушинини эса табийки Ганнибал ва унинг консираган аскарлари хеч кандай кийинчиликсиз киличдан утказади. Ганнибалнинг ушбу жангда куллаган усулини бемалол антик даврнинг биологик куроли деб атасак булади. Энди биологик куролни Ганнибалникидан жуда катта фарк киладиган аникроги классик куринишда куллаган саркарданинг усули хакида маълумот бериб утамиз. Ганнибалдан кейин биологик куролни буни езиб куйсангиз хам булади, Олтин Урда хони Джонибек жуда чиройли куринишда куллаб бутун Европага курсатиб берган. Мана факт. Италиялик нотариус Пьяченца Габриэлнинг езишига кура Джонибек Генуядаги Кафа калъасига бостириб боради. Бунга сабаб эса Генуялмик савдогарларнинг Олтин Урда савдогарларига хал бераетганида ва Олтин Урда худудида савдо килиб солик туламаетганида эди. Джонибек дастлаб аник саналарда 1346 йилда уша хозир биз эслатган Генуянинг Кафа калъасини камал килади, бу пайтда эса унинг кушини орасида вабо таркалганди. Шу боисдан Джонибек хон вабодан вафот этган аскарларнинг мурдаларини махсус курилма оркали Кафа калъасининг ичига отишни буюради ва буйрук сузсиз бажарилади. Бу эса куп утмай Кафа калъасининг ичида вабонинг яшин тезлигида таркалиб кетишига ундан кейин эса калъа дарвозаларини Джонибек хонга очилишига сабаб булади. Пьяченца Габриэлнинг кайдларига кура уша пайтда Джлонибек хон Кафа калъасидан санокли кишиларнигина унда хам Европалик саехатчиларни чикиб кетишига рухсат берган экан.

-3

Бунга эса унинг узи томонидан ишлатилган биологик курол яъни вабо сабаб килиб курсатилади. Джонибекхондан кейин эса биологик куролдан испаниялик конкистадорлар ацтекларнинг пойтахти саналмиш кадимий Теночтитланни кулга киритишда фойдаланишган. Испаниялик саехатчи Берналь Диас дель Кастильонинг маълумот беришига кура 1521 йилнинг езида конкистадорлар саркардаси Эрнан Кортес ацтеклар устига бостириб бориб уларни пойтахти Теночтитланга келганда тухтаб колади. Ацтеклар Кортеснинг кушинига шу даражада каршилик курсатишадики Кортес уз армиясининг карийиб ярмидан айрилади. 1521 йилнинг 30 май куни Кортес камал килган ацтеклар пойтахти Теночтитланга чечакка чалинган Мексикалик кора танли Нарваэсани киритишга муваффак булади. Куп утмай Кортеснинг биологик куроли иш бериб Ацтекларнинг императори Куитлауак куп сонли ацтекларга кушилиб чечакдан вафот этади. Карабсизки бироз вакт жангдан кейин ацтеклар пойтахти хам Эрнан Кортес кулига утади. Бугунги кунда биологик куролларнинг жуда куп тури ихтиро килинган булиб улардан фойдаланиш 1925 йилги Женева кнвенциясига кура жахоннинг барча давлатлари учун катъиан таъкикланган.

-4