Рудабельская “рэспубліка” — назва Рудабельскай і суседніх валасцей Бабруйскага павета, дзе на працягу ўсяго перыяду акупацыі Беларусі войскамі Германіі (1915) і Польшчы (1919-1920) захоўвалася савецкая ўлада. Устанаўленнем савецкай улады і рэвалюцыйнымі пераўтварэннямі ў воласці кіраваў Рудабельскі валасны рэўкам, рэарганізаваны ў час барацьбы з польскім корпусам Доўбар-Мусніцкага (студзень-люты 1918) у штаб па фармаванні Чырвонай гвардыі, а ў час нямецкай акупацыі — у падраённы камітэт РКП(б). Яго члены: А.Р. Салавей (старшыня), Л.Я. Адзінцоў, М.А. Ляўкоў, М.Ф. Ус, Н.Я. Званковіч.
Пазней у Рудабельскую “рэспубліку” ўвайшлі суседнія воласці Бабруйскага, Мазырскага і Рэчыцкага паветаў. Партызаны в. Рудабелка і навакольных вёсак ахоўвалі тэрыторыю воласці ад нападаў легіянераў і нямецкіх акупантаў, вялі агітацыю сярод мясцовага насельніцтва і салдат варожых фармаванняў. Яшчэ да адступлення немцаў партызанскія атрады Салаўя і інш. ўвайшлі ў г. Бабруйск і перашкодзілі акупантам вывезці нарабаваную маёмасць.
У час польскай акупацыі на тэрыторыі воласці дзейнічалі некалькі партызанскіх атрадаў пад агульным кіраўніцтвам Ляўкова і П.Д. Малаковіча. Партызанскія атрады Ц.К. Валадзько, А.К. Паланейчыка і інш. нападалі на чыгуначныя станцыі, абозы, разбуралі масты.
У студзені 1920 польскае камандаванне накіравала супраць рудабельскіх партызан карную экспедыцыю, якая спаліла некалькі вёсак, у т.л. Рудабелку. У баях загінула некалькі дзясяткаў партызан, але партызанскі рух не быў задушаны. У 1920 на ўрачыстым сходзе з нагоды вызвалення жыхары Рудабелкі перайменавалі сваю воласць у Акцябрскую. Пра Рудабельскую “рэспубліку” напісаны кнігі, пастаўлены спектакль, зняты кінафільм.