Найти тему
N + 1

Нах хьайбашца хувцаро наьха мочкхал хьокхадеш хилар селлара гоама доацача даьккхад

Замена людей на животных снизила неприязнь к человеческому чавканью. Кто заменил людей на животных и чья неприязнь снизилась вы можете прочитать здесь по-русски. А ниже — по-ингушски.

Этот текст переведен для проекта «Языки России». Проект создается при поддержке АНО «ИРИ»

Хӏама юача хана мочкхал хьокхадеш тӏаэц, нагахьа санна мочкхал хьокхадер хьайба дале. Из тахкад американци ӏилманхоша. 20 саг юкъе а воалаваь белгадаьр дар, мочкхал доахаш хьайбаш хилча из оаз саго аттагӏа тӏаэцар хилар. Хилар ла ца могача наха из аттагӏа

Цу статьяйна кепа техай укх сайта тӏа biorxiv.orq

мочкхал хьокхадеш триггера оаз оалаш йола оазаш ца езача наха психологически оагӏорахьа хала тӏаэц из, цу наьха корта бӏогора боагӏаш а, дог керчадеш а. Дог детталуш а хул.

Бакъда из хьал таканза да:эггара  хьалха мизофония оалаш дола хьал яздаьд 2001 шера, цу хана денз цхьа иттех цунца ювзаенна статья кепа теха араяьннай. (Цу юкъе нервашца дувзаденна из саго мишта тӏаэц цу юкъе а долаш). Мизофония оалаш дола хьал хӏанз а тахка дац. Из тӏаэцара хьал къаьстта кхидолча лазараца дувзаденна дий а хьожаш. Цул совгӏа лораш-психиатраш эшаш дола дарба де цаховш бус цу лазара(масала психотерапия) цхьабакъда психолагаш мизофония ӏомаеш ба:масала,ховш да эггара чӏоагӏагӏа йола триггераш-оазаш ювзаенна я хӏама юаш а хий молаш а хиларца. Хӏаьта цу хана саго керта чура хьоа геттара чӏоагӏа болх беш хул.

Сан-диего вахаш калифорне университетера мирен эдельштейн(miren edelstein) иштта цунна балха новкъостий а тешаш ба мизофони йолча наьха сакхетама хӏама хьахозаш хилар меттел, из хьахара бахьан а ӏатӏкъаш хургдолга.

Цу гӏулакха лаьрхӏа 20 саг чувоагӏа гӏулакх тахкад цар(шоаш тӏа а хьожаш)иштта моллагӏа йолча оазаца бе-башха доацаш хеташ вола 20 саг мизофония йий хьежаб стандартах оттадаьча хаттарашца.

Иштта ӏилманхоша а терко тӏаяхийтар, хӏама юача хана хулача оазашта:цунна лаьрхӏа дӏаяздир салат, сушеш саьгӏаз ӏувшача хана малагӏа оаз хул. Иштта дӏаязйир хьайбаш хӏама юача хана еш йола оазаш мишта хул. (Масала, ӏимаьшко комсаш юача хана)тӏахьожам а беш иштта тахкар саг колдийла гӏолла лелача хана е жагӏа тӏа лелаш е лоа делхаш малагӏа оаз хул. Из дийкъар кхаь даькъа.

Царна хетачох оаз во яр. Иштта тахкар из оаз сево телхаю а экрана тӏа гуш а хилар цу оазо фу йох. Доакъашхой таро хилар из ха а, из нийса хила а, ца хила а мег. Мочкхал доахача хана ӏажа буаш вар саг ва е пхьагал я ха тарлуш дар. Доакъашхошта ха дезаш дар из йоазув нийса да е дац.

юххера а кхоалагӏча даькъе суртаца гуш яр оаз: юха а, уж шоайла вӏаший нийслуш а ца нийслуш а хила тарлу. Хӏара оаз йисте мел йоалача хана шоллагӏчеи кхоалагӏчеи эксперимента доакъашхой иштта мах оттабе безаш бар оаз мел во я.

Эксперимент дӏахьош (p<0,01), мизофони доакъашхошта оаз во хийттар. Из хӏама юача хана  хинна оаз а йоацаш кхи йола оазаш юкъе еча дар. Кӏезигагӏа во йолаш яр (p<0,01) мезофоне доакъашхоша тохкаш хинна оазаш.

Иштта доакъашхоша толамаш гойтар шоллагӏчеи,кхоалагӏчеи хӏама юача оазашца нийсъеш (p-<0,01), йола эксперимент.  Цар нагахьа санна из хьайбаш мочкхал хьедеча хана я аьнна лаьрхӏа дале, из сагаца нийс а деш. Автораш лаьрхӏад мизофонии йола контекст доккха дакъа дӏалоацаш я аьнна:наха юкъе хӏама юача хана де йиш яц  яхача оазаца дӏанийсдича из кхетаде хала дац.

Наха а хьайбаш а хӏама юаш, мочкхал хьедеш еш йолча оазах, баьцах нийсдича мизофония хургйоацача саг дӏатӏаваккха йиш я. Кхо шу хьалхаӏилманхоша тахкадар ӏоакъингах мӏараш хьекхача хана хулаш йола оаз миштай. Цу хана из ший къаьстта хьатӏаэцаш йола оаз санна кхетайир, из хургйоацаш е йиш я аьнна а оттадир.

Елизавета Ивтушок

Таржам даьр Батайнаькъан Хьава