Найти тему
ИМАН ЖӘНЕ ЗАМАН

293-ші Қара пайым-сөз: Қазіргі қазақ байларына арамнан жинаған дүниелері бұйырмайтын сияқты болып сезіледі

Кеше кенже балам Омарды Есентай өзенінің құбыла жағынан ашылған жаңа балалар алаңына ойнатып, өзім бір қазақ келіншектің жанына барып орындыққа отырдым. Ананы-мынаны әңгіме етіп отырып, 1930 жылдардағы ашаршылықты, 1941 жылдардағы соғысты көрген оның әкесі мен менің әкемнің тағдырлары ұқсас болғандықтан, қас қарайғанша әңгіме айттық. Сол келіншектің әңгімесі: «Ашаршылық кезінде әкем 20-дан енді асқан жігіт екен. Аштықтан өлген қазақтарды Алла ризашылығы үшін көміп жүргенде, сол өлкенің атышулы байларын да көмген кездері болыпты. Сол байлардың жанында тай тұяқ алтындары шашылып жатады екен. Сонша жинаған алтындарын тіпті ат жейтін бір уыс сұлыға да айырбастай алмай арам өліп бара жатқан соң, әлгі байлар ашуланып алтындарын шашып тастайды екен. Өздері де аштықтан бұратылып жүргендіктен әкем де, қасындағылар да әлгі алтындарды ауырсынып алмай, әлгі баймен бірге көміп тастап кете береді екен». Атамыз қазақтың «арпа-бидай ас екен, алтын-күміс тас екен» деген әңгімесі тегін айтылмаған ғой. Адам баласы өткеннен сабақ алмайтыны, көзі байлыққа тоймайтыны рас қой. Түнде ғаламтордан соңғы жаңалықтарды оқып отырсам, FinCEN Files (АҚШ), ICIJ (Журналистер қауымдастығы), BuzzFeed News және медиа-әріптестер 1999-2017 жж. аралығында әлемге әйгілі банктердің офшорларға аударған 2 триллион АҚШ долларын зерттеуге кірісіпті. Өкінішке орай дегеннен көрі, заңдылыққа сай ол банктердің арасында Қазақстанның – Temir Bank, Kazkommertsbank, BTA Bank JSC, Tsesna Bank, Halyk Savings Bank Kazakhstan, VTB Bank, Sberbank JSC, Eurasian Bank, Nurbank JSC, Bank Centercredit банктері де бар екенін көз жеткіздім. Бірақ олардың қай жаққа қанша млн. АҚШ долларын жөнелткенін есептеген жоқпын (керек адам өзі есептеп алсын). Біреудің қалтасындағы ақшаны санайтын жаман әдетім жоқ. Сөйтсе де шамамен 130 млрд. АҚШ долларын офшорларға Булат Утемуратов, Болат Назарбаев, Кайрат Сатыбалды, Владимир Ким, Тимур Кулибаев, Мухтар Аблязов, Дарига Назарбаева және т.б. жөнелткен деген хабар тарап жатыр: https://www.uralskweek.kz/2020/09/21/rassledovanie-icij-utemuratov-kulibaev-kim-i-drugie-ukrali-bolee-130-milliardov/Неге екенін білмеймін, осы қазіргі қазақ байларына да жинаған дүниелері бұйырмайтын сияқты болып сезіледі...