Плохое здоровье мопсов не снизило их популярность у людей. Потому что тыгай кÿчык шÿрган пийын озаже шке йолташыштыже ÿшанлыкшым да чылдырий койышыжым эн чот акла. Садлан кöра нуно пийын начар тазалыкшылан шинчам кумаш ямде улыт. Хотите прочитать, что это значит, по-русски? Это можно сделать здесь.
Готовы продолжить на луговом марийском?
Мы перевели эту новость с сайта N + 1 для проекта «Языки России». Он создан при содействии АНО «Институт развития интернета».
Мопс да бульдог пийын кок тÿжем утла озашт-влак коклаште йодыштмашым эртарыме. Тудын почеш нуно икмыняр ий гычат тыгай пий урлыкым ашнаш ямде улыт. Адакшым, йодыштмашлан вашмутым пуышо кок кумшо ужашыже пийым икымше гана ашнаш шонышо-влаклан ты урлыкым темлаш тӱҥалыт. Тыгай кÿчык шÿрган пийын озаже шке йолташыштыже ÿшанлыкшым да чылдырий койышыжым эн чот акла. Садлан кöра нуно пийын начар тазалыкшылан шинчам кумаш ямде улыт. Йодыштмашын лектышыже нерген возышо PLOS One журналысе статьян авторжо-влак палемдат: мопс ден бульдог ончыклажымат кумдан палыме лийыт.
Кÿчык шÿрган Брахицефальный пий урлык кызыт кумданрак да кумданрак палыме лиеш. Иктыжлан бульдогын, мопсын да тыгаяк лишыл урлык пий-влакын оҥай «йоча» тÿсышт келша, весыжлан нуно модный акссесуар семын улыт. Брахицефальный пийым ашнаш кеч-могай амал лийже, иктаж кечын озалан садак пийын начар тазалык проблеме дене тӱкнаш логалеш.
Молан манаш гын брахицефальный урлык пий-шамыч шке тÿжвалтÿсышт дене кылдалтше икмыняр чер радам дене вашке черланат. Шинча чер, шÿлымö корнын да тупрÿдын чер, тыгак кояҥмаш. Адакшым нуно шокшышто кужун лийын огыт керт. Кужу шÿрган пий дене таҥастарымаште нунын ӱмырышт начар тазалыклан кöра иктаж 4,1 ийлан кÿчыкемеш. Сандене ӧраш ок кӱл, южо янлык эмлызе-влак тыгай пий урлыкым умбакыже тӱлыктымашлан тореш улыт.
Брахицефальный пий урлыкын озашт йöратыме йолташыштын черланымыштым йӧсын эртарат манын ойлат. Кӱчык шӱрган пийын начар тазалыкше нерген ятыр информаций уло гынат, калык садак ты урлыкым ойырен налеш. Да тылеч вара эше да эше тудымак ашнаш налыт. Мутлан, Данийыште илыше француз бульдогын озашт кокла гыч кумшо ужашыже илен-толын тыгаяк пийым ончынешт. Кужу шÿрган изи пий (мутлан, чихуахуа) урлык дене таҥастарымаште, тиде показатель кÿшылрак.
Ровена Пакерын вуйлатымыж почеш Королевский ветеринар колледжысе шанчызе-влак йодыштмашым эртареныт. Тÿҥ йодыш — брахицефальный пий урлыкым ашныше кокла гыч мыняр еҥ тудым уэш ойыра. Великобританий, США, Канада да моло элысе француз да англичан бульдог ден мопсын озашт-влак деч чылаже 2168 вашмутым налыныт. Нуно тыгай пий урлыкым умбакыжат налаш ямде улыт мо да тудым вес еҥлан темлаш тÿҥалыт мо манын, шымлызе-влак пален налыныт.
Брахицефальный пий-влакын озашт кокла гыч 93 процент еҥ тыгай урлыкым шканышт адакат ойырынешт улмаш. Но шÿлыш чер нерген пален налмылан кöра нуным вескана налаш ÿшан шагалрак лиеш (p < 0,001). Мопс ден бульдогым кучышо 65,5 процент еҥ нигунамат пийым ашныдыме-влаклан нуным темлаш ямде улыт. Тиде значений мопслан кугурак (73,7 процент) да бульдог-влаклан изирак лийын (56,2 процент). Начар тазалыкан пийын оза-влак кÿчык шÿрганым налаш шуэнрак темленыт (p < 0,001).
Мопс ден бульдогым вес еҥлан темлыше-влак нине пийым сай йолташ семын палемдат. Тыгай пий урлык озан азапланымашланже йöратымаш дене вашешта, йоча-влак дене пырля сайын илат, адакшым нуно весела, модаш йӧратыше улыт, озашт деч чулымлыкым огыт вучо. Тыгак брахицефальный пий урлыкым изи пачерыштат кучаш лиеш.
Тыгай пий урлыкым темлыдыме еҥ-влак эн ончыч тазалык нелылык нерген ойлат (утыждене ырымаш, шинча да шÿлымаш корно чер, тыгак дерматит ден аллергий) да тидын дене кылдалтше окса роскотым палемдат. Южыштым этике могырат тургыжландара. Брахицефальный пий урлыкым налаш огыл манын, эше ик амал уло — тиде йӧсӧ койыш, кожга шÿлыш да виян пун йогымаш.
Шымлымашын лектышыже ончыкта: мопс ден бульдогын озашт нунын сай койышыштым аклат да тидлан кöра начар тазалыкыштлан шинчам кумаш ямде улыт. Очыни, тыгай пийым икымше гана налмеке, нунын тÿжвалтÿсышт келша, а вара койышыштат сымыстара. Автор-влакын шонымашышт почеш, этике проблеме уло гынат, брахицефальный пий урлык умбакыжымат керал лиеш.
Искусственный ойырымашлан кӧра Брахицефальный пий веле огыл начар тазалыкан лийын каен. Селекцийлан кӧра эҥгекыш логалше вес илыше организм-влак нерген мемнан «Творчество орлык» материалыште лудса.
Перевод выполнила Наталья Венина