Ведзьмакі вучуцца па кніжкам плахім, чорным. Калі яны паміраюць, то плоха ім і нада перадаць тое, што йны знаюць сваім дзецям.
Калі знаіш, што той ці другі чалавек вядзьмак, то ні гавары ета нікаму, штоб вядзьмак плахога чаго-нібудзь ні сдзелаў.
Ведзьмы маглі станавіцца катом, казой, свінёй, сабакай. А калі на цібе па дарогі калясо коціцца, то нада асінгавым калом яго праткнуць туды, дзе яно на вось насажываіцца. Тады ты ведзьму праткнеш. Толькі нада абізацельна асінавы кол, а то ніякі другі не пройме яе.
Аднажды ноччу ўбачылі на дарогі свінню. I пабілі яе. А на сяле была жэншчына, пра якую думалі, што яна ведзьма. На следуюшчы дзень пашлі і паглядзелі, ці пабітая йна. Саседзі ж тады зналі, хто чым займаецца. Ну тая баба і аказалася пабітая. Ляжала на печы і гаварыла ўсім: “Хварэю я, хварэю”.
У ноч на Івана Купалу ведзьмы выходзяць і дзелаюць людзям плахое. Штоб яна нічога ні сдзелалі, нада ў вароты страшчную ілі ўсенашчную свечку. Ведзьма тады ў двор ні можа забрацца, у сарай. Тыркалі яе перад Іванам Купалам.
Аднажды утрам, послі Івана Купалы, я раненька пашлаза малаком. Адкрыла калітку і ў двор вада хлынула, многа-многа вады было. I адкуль йна ўзялася, я ні знаю. Я тады быстрынька збегала ў хату, узяла пасвяцоны мак і пасыпала на тую ваду. I нічога нам плахога ні было.
Калі-та мне нада было рана ўставаць і іці ў бальніцу. Я ўстала і пашла, было чытыры часа вутра. I як раз жа послі Івана Купалы. Іду я і бачу, што к людзям, якія нідалёка ад нас жылі, падышла нейкая жэншчына з вядром у руке. Іна пачала падкапацца пад сарай, дзе былі каровы. Іна хацела малако забраць. Ведзьмы ж сваіх кароў ні дзержуць калі, дык у чужых яго сабіраюць. Ая прашла міма яе і сдзелала від, што ні замеціла нікога. Іна ж міне ўбачыла і стаілась там, ні хацела, штоб яе ўзналі і чым іна занімаіцца. Ведзьмы толькі на Івана Купалу етым занімаюцца. А еслі хто хадзіць будзя ноччы, то ведзьм етых папугае, ілі яны могуць што-нібудзь сдзелаць с тым, хто ходзя і пугае іх.
Гісторыі, звязаныя з ведзьмамі
Жыла такая дзевушка Вольга і была ў яе падруга. I вот ета Вольга сдзелала так, што пад палом у хаці падругі кожну ноч послі дзвінаццаці часоў музыка іграла, ляпала, стукала там, песні хтота пеў. I ні як не ўспакоіць іх. А як пятух запее, так і аціхае. Саседзі, як прыходзілі да іх, то аставаліся да пазна і слухалі патом, як іграе пад палом. I было так з нядзелю і болей дажа. Людзі сказалі радзіцелям етай падругі, што нада пазваць свяшчэнніка і сдзелаць закляцце. Нада сдзелаць абед. Свяшчэннік бярэ пратацэі з царквы, вакруг хаты абходзіць, молюцца патом, ядзяць і расходзяцца. Тады б усё прашло, як яны б ета сдзелалі. А што плахое Вольга сдзелала ім, тое б на ёй аказалася. Вольга ж неізвесна як узнала пра тое, што сабіраюцца яны свяшчэнніка зваць і прыйшла да падругі і гавора: “Я магу ўсё, што пад палом ноччу дзелаецца аддзелаць. Я знаю як. Дайце мне іголку, нітку, два яечкі і трэскі. Я палезу пад пол і сдзелаю ўсё так, што ўжэ не будзе граць ноччу”. Яна палезла, доўга штота там дзелала, а як вылізла, дык сказала: “Я сдзелала ўсё і музыка большэ не будзе граць.” Яна ўжо і не іграла ніколі, і нічога не было там. А саседзі, як узналі, што Вольга ў іх была, сказалі: “Нашто ж вы пусцілі яе пад пол. Добра, калі яна што плахое скаціне сдзелае, а калі вам каму-небудзь плоха будзе?” Так яно і стала. Чэраз нескалькі дней Вользінай падрузе плоха сдзелалася. Яна калацілася ўся, як у ліхарадцы. Так і пражыла ўсю сваю жызнь і не вылечылась.
Працяг матэрыяла пра ўяўленні жыхароў Гомельшчыны пра ведзьмаў чытайце на Краязнаўчым сайце Гомеля і Гомельшчыны.