"Шул кыш, Хакон патша Трондхаймда утырганда, аңа Гармаркадан көнчыгыштан Александр патшаның илчеләре килде", дип язылган документ, ул Норвегия законнары кодексының 1330 тирәсендә төзелгән. "Аларны алып барган Майкл исемле рыцарь иде." Алар Хакон патшасы губернаторлары һәм көнчыгыш Карелиялеләр, Холмгард патшасына бурычлы булганнар, бер-берсенә һөҗүм иттеләр, талау һәм үтерүләргә каршы сугыштылар, дип зарландылар. "
Кыскасы, илчелек чик мәсьәләләре һәм төньяк кабиләләрдән салым җыю турында иде.
Конунг Хакон - Норвегия патшасы Хакон IV Иске, иң озын патшалыкларның берсе белән танылган (1217 - 1263). Аның заманында Норвегия эчке тынычлыкка һәм тышкы көчкә иреште, Исландия һәм Гренландияне буйсындырды. Норвегия салым җыючылары Лапландиягә кулларын куйдылар, ул шул ук вакытта Велики Новгород тарафыннан күптән таләп ителгән. Ул традицион рәвештә Скандинавиядә Холмгард (утрау-шәһәр), һәм Россия - Гардарика (шәһәрләр иле) дип аталган.
Новгородийлар Кола ярымутравына XI гасырдан да соңга калмыйча керәләр; XII гасырда алар Грумант архипелагын (Спицберген) ачтылар. Александр илчеләре турындагы дастандагы географик исемнәр безгә Норвегиянең, Финляндиянең һәм Россия Федерациясенең төньяк өлешләрен биләгән төбәктә чикне делимитацияләү соравы булуын ачыкларга мөмкинлек бирә. Күрәсең, сөйләшүләр уңышлы үткән.
Моннан тыш, риваятьләр буенча, Россия илчеләре Норвегиялеләр белән Александрның олы улы - Василийны патша кызына өйләнергә ризалаштылар.
Гаилә эшләрен тәмамлау өчен, киләсе җәйдә Норвегия илчеләре Новгородка киттеләр. Александр, дастан буенча, аларны яхшы кабул итте. Тынычлык һәм чик урнаштыру турында килешергә мөмкин иде. Мөгаен, матч ясау турында да сөйләштеләр. Ләкин болар барысы да дәвам итмәде, чөнки, документ буенча, илчеләргә татарлар һөҗүме аркасында ашыкырга туры килде. Династия никахы бозылды, һәм чик килешүе хөрмәт ителмәде.
Сага төгәл датаны күрсәтми. Бу вакыйгалар кайчан булырга мөмкин? Күпчелек тарихчылар моны 1252-нче елда, "Невруев армиясе" Россиягә килгәч дип саныйлар. Ләкин бу версиядә проблема бар. Неврю кампаниясе алдыннан Александр Новгородта түгел, ә Сарайда иде. Ул Хан Батудан аны саклап калуын үтенде, һәм кайбер хәбәрләр буенча ул хәтта татар армиясеннән Андрейга каршы сорады. Алга таба, Александр Невруда иде, һәм бу ханның губернаторы, Андрейны Владимир шәһәреннән куып чыгарды, Александрны Бату исеме белән кенәз тәхетенә күтәрде.
Мөгаен, Александр Невскийның Норвегиялеләр белән мөнәсәбәте, нәтиҗәдә план булган, аннары аның улы Василий белән Иске Хакон кызының никахы соңрак булган.
1257-нче елда Александр, бөек Хан Менгу боерыгы белән, халык санын алу һәм салым җыю максатыннан, беренче тапкыр татар баскакларын Новгородка алып барган. Новгородлылар, моны ишетеп, баш күтәрделәр. Новгородта әтисе исеменнән идарә иткән Василий ачуга кушылырга мәҗбүр булды, ләкин, татар көченнән һәм әтисенең ачуыннан куркып, Псковка качты.
Александр Невский Новгородка керде һәм, татарлар ярдәмендә, ачуда катнашучыларга кыргый җәза бирде, аеруча боярларга, улының киңәшчеләренә, алар аңа ханга буйсынмаска рөхсәт иттеләр. Әгәр ул вакытта Норвегия илчелеге Новгородка килеп җитсә, Александр аны шәхсән яхшы кабул итә алыр иде. Ләкин Новгородтагы чын хуҗалар татарлар иде. Василиның туры килүен инде карап булмый. Шуңа күрә Норвегия илчеләре озак тормады.
Бу фараз Хаконның кызы Кристина бу вакыйгалардан соң гына - 1258 елда өйләнгәнлеге белән яхшы килешә. Нәтиҗәдә, 1257 елда аның кулы буш иде һәм Василий Александровичка бара ала
https://zen.yandex.ru/media/history_russian/norvejskie-sagi-ob-aleksandre-nevskom-5ef1a8cbf3ff954d3607efeb