Найти тему
"Аманат" журналы

Эттең урыны ҡайҙа?

Эт күңеле – бер һөйәк, тиҙәр. Шулай булһа ла, был йән эйәләрен ҡаты-ҡото менән ал­даш­тырып, онотҡан­да бер күҙ һалып аҫрау һис тә дөрөҫ түгел. Хәҙистәрҙә әйтелеүенсә эт күңеле – бер һөйәк, тиҙәр. Шулай булһа ла, был йән эйәләрен ҡаты-ҡото менән ал­даш­тырып, онотҡан­да бер күҙ һалып аҫрау һис тә дөрөҫ түгел. Хәҙистәрҙә әйтелеүенсә, йор­т хайу­ан­дарын бәйҙә тотоп, аҙыҡ табып ашарға мөмкин­лек бир­мәй, астан үлергә мәжбүр ит­кән кешенең йәне ожмахҡа ин­мәйәсәк.

Эт тотоуҙың тағы ла бер нисә мөһим ҡағиҙәһе бар икәнен онотмағыҙ. Үҙебеҙ ҡулға эйәләш­тергән һәр нәмә – мал, ҡош-ҡор­т, эт, бесәй, туты­йғош һ.б. – өсөн яу­ап­лылыҡ тойорға өй­рәтә дин. Этең бәйҙән ысҡынып, күршеңдең та­уығын ашаған икән, был – һинең ғәйебең.

“Әгәр кеше эт­те үҙенең ер биләмәләрен йәки мал-тыу­арын һаҡлау, һунар итеү маҡсатын­да түгел, ә башҡа ниәт менән тотһа, уның ҡылған изге ғәмәл­дәренең бер өлөшө тар­тып алынып торасаҡ”, – тиел­гән бер хәҙистә. Тимәк, ошо юҫыҡтан ҡараған­да, хәҙер киң таралған күренеш – эт­те матур­лыҡ өсөн көтөү – һис тә дин ҡанун­дарына тап кил­мәй.

Тағы бер хәҙис бын­дай хайу­ан­дарҙы өй эсен­дә аҫрарға ярама­уы хаҡын­да иҫкәр­тә. “Эт­тәр һәм йән­ле нәмәләрҙең рәсем­дәре булған өйгә фәреш­тәләр ин­мәҫ”, – тиел­гән ун­да. Шуға ла эт йәшәгән йорт­та намаҙ уҡыу ты­йылған. Әгәр эт­кә тейһәң, тәһәрәтең боҙола – уныһы ла хәтерегеҙҙә ҡалһын.

Йыр­тҡыс хайу­ан­дар синыфына ҡарағас, эт­тең ите лә, йөнө лә, шайығы ла харам. Шулай ҙа ҡайһы бер дин әһел­дәре уның тиреһен яҡшы итеп эш­кәр­тел­гән хәл­дә намаҙлыҡ сифатын­да ла файҙаланырға мөмкин тип һанай. Хәҙистәрҙең береһен­дә: “Эт ялаған ҡашығаяҡты ҡул­ланыр ал­дынан ете мәр­тәбә йы­уығыҙ, тәүгә сайҡатҡан­да хат­та ҡом менән ышҡығыҙ”, – тип өй­рәтел­гән.

Һис бер ваҡыт­та ла йән эйәләренә ҡарата уҫал­лыҡ, аяуһыҙлыҡ ҡыл­мағыҙ. Үҙен уратҡан мөхит­кә, шул иҫәптән йән­лектәргә лә һаҡсыл, шәфҡәт­ле мөнәсәбәт­тә бул­маған­дар Ал­лаһ Тәғәләнең шәфҡәт­лелегенән мәхрүм ҡала. Быны төшөн­дөрөү өсөн йәнә хәҙистәргә мөрәжәғәт итәйек. Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм сәхәбәләргә: “Бер кеше юл­да китеп барған­да ныҡ сарсаған да, ҡоҙоҡ күреп ҡалып, шун­да төшөп һыу эскән. Өҫкә күтәрел­гәс, ҡараһа, шун­да бер эт һыуһыҙлыҡтан әрһерәп, телен оҙон итеп сығарған килеш йыш-йыш тын алып йөрөй икән. Хат­та әҙ генә еүеш булып ятҡан тупраҡты ҡапҡылай, ти. “Был хайу­ан да минең һымаҡ уҡ сарсаған”, – тип уй­лап ҡуйған мосафир һәм, ҡоҙоҡҡа кире төшөп, күн итегенә һыу тул­тырып алып мен­гән дә, эт­кә эсергән. Изге күңел­лелеге өсөн Ал­лаһ Тәғәлә был кешенең бар­лыҡ гонаһтарын ғәфү ит­кән”, – тип һөй­ләгән. “Эй, Ал­лаһ Рәсүле! Беҙҙең йән­лектәр өсөн дә Раббыбыҙҙан мәр­хәмәт көтөргә хаҡыбыҙ бар­мы ни?” – тип һораған­дар. Бәйғәмбәр ғәләйһис-сәләм: “Һәр йән эйәһе өсөн рәхмәт­кә өмөт итә алаһығыҙ”, – тигән.